بورسیه مونبوکاگاگوشو MEXT چیست
بورسیه مونبوکاگاگوشو (Monbukagakusho) که در زبان انگلیسی با عنوان MEXT Scholarship شناخته میشود، یکی از معتبرترین و قدیمیترین بورسیههای تحصیلی دولتی در جهان است. محبوبترین برنامه کمکهزینه تحصیلی ژاپن، بورسیه دولتی مونبوکاگاگوشو (MEXT) است که به دانشجویان بینالمللی از جمله ایرانیان، امکان تحصیل رایگان در مقاطع مختلف را میدهد.
این برنامه توسط وزارت آموزش، فرهنگ، ورزش، علوم و فناوری ژاپن (MEXT) ارائه میشود و هدف آن جذب دانشجویان بینالمللی مستعد از سراسر جهان برای تحصیل در ژاپن است.
این بورسیه تقریباً تمام هزینههای تحصیل، اقامت و حتی بلیط رفتوبرگشت دانشجو را پوشش میدهد. دانشجویانی که موفق به دریافت بورسیه MEXT میشوند، علاوه بر شهریه رایگان، ماهیانه کمکهزینهای بین 117,000 تا 145,000 ین ژاپن (بسته به مقطع تحصیلی) دریافت میکنند که هزینه زندگی را نیز شامل میشود.
برخلاف بسیاری از بورسیههای بینالمللی، بورسیه مونبوکاگاگوشو برای همه مقاطع تحصیلی – از فوقدیپلم فنی و حرفهای گرفته تا کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا – قابل دریافت است. این برنامه به دو طریق برگزار میشود:
- بورسیه از طریق سفارت ژاپن (Embassy Recommendation) که متقاضیان ایرانی معمولاً از این روش اقدام میکنند.
- بورسیه از طریق دانشگاه ژاپنی (University Recommendation) مخصوص دانشجویانی است که از قبل با استاد یا دانشگاه مقصد مکاتبه دارند.
در واقع، این بورسیه ترکیبی از حمایت مالی، فرصت تحقیق در محیطی علمی و ارتباط با یکی از نظامهای آموزشی پیشرو در آسیاست. به همین دلیل، هر سال هزاران نفر از سراسر دنیا برای شرکت در برنامه MEXT اقدام میکنند.
مزایای دریافت بورسیه MEXT
دریافت بورسیه MEXT فقط به معنای تحصیل رایگان در ژاپن نیست؛ بلکه ورود به یکی از کاملترین سیستمهای حمایت تحصیلی جهان است. مزایای این بورسیه طوری طراحی شدهاند که دانشجو بتواند تمام تمرکز خود را بر پیشرفت علمی و پژوهشی بگذارد، بدون آنکه دغدغه مالی یا اداری داشته باشد.
مهمترین مزایای بورسیه MEXT عبارتاند از:
- پوشش کامل شهریه دانشگاه: تمام هزینههای تحصیلی شامل ثبتنام، کلاسها و حتی هزینه آزمایشگاهها توسط دولت ژاپن پرداخت میشود.
- کمکهزینه ماهیانه برای زندگی: دانشجویان بسته به مقطع تحصیلی، مبلغی بین 117,000 تا 145,000 ین در ماه دریافت میکنند که معمولاً هزینه خوابگاه، خوراک و رفتوآمد روزانه را پوشش میدهد.
- بلیط رفت و برگشت رایگان: بلیط پرواز از کشور مبدأ به ژاپن در ابتدای تحصیل و بلیط بازگشت پس از اتمام دوره توسط MEXT پرداخت میشود.
- امکان یادگیری زبان ژاپنی بهصورت رایگان: قبل از شروع رسمی دوره، دانشجویان در یک دوره زبان ژاپنی شرکت میکنند تا بتوانند در زندگی روزمره و تحصیل راحتتر ارتباط برقرار کنند.
- امکان تحصیل در معتبرترین دانشگاههای ژاپن: دارندگان بورسیه میتوانند با معرفی سفارت در دانشگاههایی مانند توکیو، کیوتو یا اوساکا پذیرش بگیرند؛ دانشگاههایی که همسطح با بهترین مؤسسات آموزشی دنیا هستند.
- دسترسی به فرصتهای پژوهشی و صنعتی: بسیاری از بهترین دانشگاههای ژاپن همکاری نزدیکی با صنایع بزرگ و مراکز تحقیقاتی دارند. این موضوع باعث میشود مسیر اشتغال پس از فارغالتحصیلی بسیار هموارتر باشد.
- اقامت قانونی دانشجویی و امکان تمدید برای مقاطع بالاتر: ویزای دانشجویی ژاپن در طول دوره کاملاً معتبر است و در صورت ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر، بهراحتی تمدید میشود.
در مجموع، شرایط گرفتن بورسیه تحصیلی ژاپن بهگونهای است که نهتنها از نظر مالی، بلکه از نظر فرهنگی و حرفهای نیز یکی از فرصتهای طلایی برای ایرانیانی است که به دنبال رشد تحصیلی در شرق آسیا هستند.
انواع بورسیه مونبوکاگاگشو
برنامه بورسیه تحصیلی ژاپن از طریق وزارت آموزش این کشور (MEXT) در چند نوع مختلف ارائه میشود تا طیف گستردهای از دانشجویان بینالمللی با شرایط گوناگون را پوشش دهد. هر نوع از این بورسیهها با هدف خاصی طراحی شده و شامل مقاطع تحصیلی متفاوت، مدت زمان مشخص و مزایای مالی جداگانه است.
- بورسیه کارشناسی (Undergraduate Scholarship)
این نوع از بورسیه برای دانشآموزان و دیپلمههایی است که میخواهند مستقیماً در دانشگاههای ژاپنی وارد مقطع کارشناسی شوند. متقاضیان پس از قبولی در آزمون کتبی و مصاحبه بورسیه سفارت ژاپن، در یکی از دانشگاههای دولتی پذیرش میگیرند و هزینه تحصیل، اقامت و زبان آنها بهصورت کامل توسط دولت پرداخت میشود.
- بورسیه پژوهشی یا تحصیلات تکمیلی (Research Student / Graduate Scholarship)
ویژه دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتراست که قصد دارند پروژههای تحقیقاتی یا پایاننامههای خود را در ژاپن ادامه دهند. دارندگان این نوع بورسیه معمولاً از میان افرادی انتخاب میشوند که سابقه علمی قوی یا مقاله پژوهشی بینالمللی دارند.
- بورسیه کالجهای فنی و حرفهای (College of Technology)
این نوع از بورسیه برای دانشآموزان فنی حرفهای طراحی شده است تا بتوانند در رشتههای کاربردی مانند مهندسی برق، عمران، مکاترونیک یا طراحی صنعتی در کالجهای معتبر ژاپنی تحصیل کنند.
- بورسیه مدارس تخصصی (Specialized Training College)
مناسب افرادی است که میخواهند مهارتهای عملی خاصی مانند طراحی گرافیک، فناوری اطلاعات یا مهمانداری را در محیط آموزشی ژاپن یاد بگیرند.
- بورسیه معلمان (Teacher Training Scholarship)
برای معلمان رسمی مدارس در کشورهای مختلف، از جمله ایران، طراحی شده است تا بتوانند با شرکت در دورههای آموزشی در ژاپن، مهارتهای تدریس و آموزش خود را ارتقا دهند.
هر سال سفارت ژاپن در تهران، فراخوان رسمی برای ثبتنام در این برنامهها را اعلام میکند و داوطلبان ایرانی میتوانند از طریق بورسیه ژاپن برای ایرانیان، مدارک خود را به سفارت ارسال کنند. با توجه به رقابت بالا، متقاضیان باید رزومهای قوی، انگیزهنامه دقیق و آمادگی لازم برای آزمونهای زبان و مصاحبه داشته باشند.
شرایط بورسیه مونبوکاگاگشو برای فوق دیپلم فنی و حرفه ای
بورسیه مونبوکاگاگوشو (MEXT) برای مقطع فوقدیپلم فنی و حرفهای یکی از گزینههای منحصربهفرد برای افرادی است که تحصیلات دبیرستانی خود را در شاخههای فنی–حرفهای یا کاردانش گذراندهاند و قصد دارند در رشتههای کاربردی و مهارتی در ژاپن ادامه تحصیل دهند.
این نوع بورسیه معمولاً در کالجهای فناوری (College of Technology) ارائه میشود و دانشجو را برای ورود مستقیم به بازار کار یا ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر آماده میکند.
شرایط متقاضیان برای فوق دیپلم فنی و حرفه ای مونبوکاگاگشو
- تابعیت یکی از کشورهایی که دولت ژاپن با آن توافقنامه فرهنگی دارد (از جمله ایران).
- داشتن مدرک دیپلم فنی و حرفهای یا کاردانش تا زمان اعزام (حداکثر تا مارس ۲۰۲۶).
- سن متقاضی باید بین ۱۷ تا ۲۴ سال در زمان ثبتنام باشد.
- معدل بالای ۱۵ در دروس تخصصی رشته فنیحرفهای.
- سلامت جسمی و روانی مورد تأیید پزشک.
- علاقهمندی به تحصیل در رشتههای مهندسی، طراحی صنعتی، الکترونیک، فناوری اطلاعات یا رشتههای مشابه.
- نداشتن اقامت دائم در ژاپن یا دریافت هر نوع بورسیه دولتی دیگر در زمان ثبتنام.
مدارک لازم برای برای فوق دیپلم فنی و حرفه ای مونبوکاگاگشو
برای اقدام از طریق بورسیه سفارت ژاپن، داوطلب باید مدارک زیر را تهیه و ترجمه رسمی کند:
- فرم درخواست بورسیه (Application Form)
- ریزنمرات رسمی دبیرستان و دیپلم فنی و حرفهای
- گواهی فارغالتحصیلی یا اشتغال به تحصیل در آخرین مقطع
- توصیهنامه از مدیر مدرسه یا استاد فنی
- کپی پاسپورت یا شناسنامه
- عکس پرسنلی جدید (در اندازه ۴×۳ سانتیمتر)
- فرم سوابق پزشکی (Medical Certificate)
- انگیزهنامه (Statement of Purpose) که دلایل انتخاب رشته و کشور ژاپن را توضیح دهد.
مهلت ارسال مدارک برای فوق دیپلم فنی و حرفه ای مونبوکاگاگشو
زمان دقیق هر سال ممکن است اندکی متفاوت باشد، اما معمولاً سفارت ژاپن در تهران در اردیبهشت ماه (می) فراخوان ثبتنام را منتشر میکند و تا اوایل خرداد فرصت ارسال مدارک وجود دارد. ارسال مدارک باید بهصورت فیزیکی و از طریق پست یا تحویل حضوری به بخش فرهنگی سفارت انجام شود.
زمان آزمون کتبی برای فوق دیپلم فنی و حرفه ای مونبوکاگاگشو
آزمون کتبی بورسیه معمولاً در خرداد یا تیرماه برگزار میشود و شامل دروس زیر است:
- ریاضیات
- فیزیک یا شیمی (بسته به رشته انتخابی)
- انگلیسی
سؤالات به زبان انگلیسی تنظیم میشوند و سطح آنها در حد دبیرستان است. داوطلبانی که نمره قابلقبولی کسب کنند، به مرحله بعد یعنی مصاحبه دعوت میشوند.
زمان مصاحبه بورسیه برای فوق دیپلم فنی و حرفه ای مونبوکاگاگشو
مرحله مصاحبه معمولاً در تیر یا مردادماه برگزار میشود و هدف آن ارزیابی انگیزه، تسلط زبانی، آشنایی با رشته و میزان سازگاری فرهنگی متقاضی است. مصاحبه توسط کارشناسان بخش فرهنگی سفارت ژاپن در تهران انجام میشود و معمولاً نتایج نهایی تا پاییز همان سال اعلام میگردد.
شرایط بورسیه مونبوکاگاگشو برای فوق دیپلم
بورسیه مونبوکاگاگوشو (MEXT) برای مقطع فوقدیپلم (Associate Degree)، یکی از زیرشاخههای مهم بورسیه تحصیلی ژاپن است که به دانشآموزان دبیرستانی و فارغالتحصیلان جدید این امکان را میدهد تا تحصیلات خود را در مؤسسات آموزش عالی ژاپن آغاز کنند. این بورسیه معمولاً در کالجهای فناوری یا دانشگاههای دوساله برگزار میشود و پس از پایان آن، امکان انتقال به دوره کارشناسی نیز وجود دارد.
شرایط متقاضیان برای فوق دیپلم مونبوکاگاگشو
- تابعیت ایرانی و عدم اقامت دائم در ژاپن.
- داشتن مدرک دیپلم نظام جدید (شاخه نظری، ریاضی یا تجربی) یا دیپلم فنیوحرفهای معتبر.
- متولد ۲ آوریل ۲۰۰۰ تا ۱ آوریل ۲۰۰۸ (در زمان ثبتنام باید بین ۱۷ تا ۲۴ سال سن داشته باشید).
- معدل کل بالای ۱۵ در دیپلم یا سال آخر دبیرستان.
- سلامت کامل جسمی و روانی.
- نداشتن دریافت بورسیه دولتی دیگر از ژاپن یا هر کشور دیگر.
- تمایل واقعی به تحصیل تماموقت در ژاپن و توانایی سازگاری فرهنگی و زبانی.
مدارک لازم برای فوق دیپلم مونبوکاگاگشو
برای ثبتنام در این بورسیه، متقاضی باید مدارک زیر را تهیه و به بخش فرهنگی سفارت ژاپن در تهران تحویل دهد:
- فرم درخواست تکمیلشده (Application Form)
- ریزنمرات دبیرستان و گواهی دیپلم یا اشتغال به تحصیل
- توصیهنامه از مدیر مدرسه یا دبیر رشته اصلی
- انگیزهنامه (Statement of Purpose)
- کپی پاسپورت یا کارت ملی
- عکس جدید (۴×۳ سانتیمتر)
- فرم سلامت پزشکی (Health Certificate)
- مدارک زبان در صورت وجود (اما اجباری نیست)
مهلت ارسال مدارک برای فوق دیپلم مونبوکاگاگشو
فراخوان ثبتنام برای این برنامه معمولاً در اردیبهشت هر سال (ماه مه) از سوی سفارت ژاپن اعلام میشود و مهلت ارسال مدارک تا اوایل خردادماه ادامه دارد.
تمامی مدارک باید بهصورت فیزیکی و در یک پاکت مهر و مومشده به بخش فرهنگی سفارت ژاپن تحویل داده شود. ارسال ناقص یا دیرهنگام مدارک باعث رد درخواست خواهد شد.
زمان آزمون کتبی برای فوق دیپلم مونبوکاگاگشو
آزمون کتبی معمولاً در خرداد یا تیرماه برگزار میشود و شامل سه بخش است:
- ریاضی (Mathematics A)
- انگلیسی (English Language)
- علوم (فیزیک یا شیمی یا زیست بسته به رشته انتخابی)
این آزمونها به زبان انگلیسی برگزار میشوند و سطح آنها در حد پایه دبیرستان است. داوطلبانی که نمره قبولی را کسب کنند، به مرحله بعد یعنی مصاحبه راه مییابند.
زمان مصاحبه برای فوق دیپلم مونبوکاگاگشو
مصاحبه معمولاً در تیر یا مردادماه برگزار میشود و شامل گفتوگو با کارشناسان فرهنگی سفارت ژاپن در تهران است. هدف از مصاحبه، ارزیابی انگیزه تحصیلی، میزان علاقه به فرهنگ ژاپن و توانایی زبانی داوطلب است. مصاحبه به زبان انگلیسی انجام میشود اما در برخی موارد پرسشهایی به زبان ژاپنی نیز مطرح میشود.
نتایج نهایی معمولاً تا پاییز همان سال از طریق ایمیل یا وبسایت سفارت اعلام میشود و برگزیدگان از آوریل سال بعد وارد ژاپن میشوند.
رزرو وقت مشاوره (رایگان)
شرایط بورسیه مونبوکاگاگشو برای کارشناسی
بورسیه تحصیلی ژاپن در مقطع کارشناسی به متقاضیان جوان و بااستعداد این امکان را میدهد که تحصیلات خود را در معتبرترین دانشگاه های ژاپن آغاز کنند، بدون پرداخت هیچ هزینهای برای شهریه یا اقامت. این بورسیه یکی از اصلیترین زیرشاخههای بورسیه سفارت ژاپن (Embassy Recommendation) است که برای دانشجویان ایرانی نیز در دسترس است.
شرایط متقاضیان برای کارشناسی مونبوکاگاگشو
- تابعیت ایرانی و نداشتن اقامت دائم در ژاپن.
- متولد بین ۲ آوریل ۲۰۰۰ تا ۱ آوریل ۲۰۰۸ (سن بین ۱۷ تا ۲۴ سال در زمان ثبتنام).
- داشتن مدرک دیپلم دبیرستان (نظام جدید) یا در حال اتمام سال آخر دبیرستان.
- معدل کل حداقل ۱۵ و ترجیحاً بالاتر در دروس ریاضی، علوم و زبان انگلیسی.
- سلامت کامل جسمی و روانی.
- علاقهمندی به یکی از رشتههای مورد تأیید وزارت آموزش ژاپن (MEXT)
- نداشتن سابقه دریافت بورسیه دولتی دیگر از ژاپن یا کشور ثالث.
رشتههای مجاز برای کارشناسی مونبوکاگاگشو
رشتههای تحصیلی در این مقطع به دو گروه اصلی تقسیم میشوند:
- گروه علوم انسانی و اجتماعی: اقتصاد، حقوق، مدیریت، روابط بینالملل، زبان ژاپنی و…
- گروه علوم طبیعی: مهندسی، کشاورزی، پزشکی، دامپزشکی، ریاضیات، فیزیک، شیمی، زیستشناسی و فناوری اطلاعات.
مدارک لازم برای کارشناسی مونبوکاگاگشو
برای ثبتنام در برنامه کارشناسی، مدارک زیر باید بهصورت رسمی ترجمه شده و به سفارت ژاپن ارائه شود:
- فرم درخواست بورسیه (Application Form)
- ریزنمرات و گواهی دیپلم دبیرستان یا اشتغال به تحصیل در پایه دوازدهم
- دو عکس جدید (۴×۳ سانتیمتر)
- توصیهنامه از مدیر مدرسه یا دبیر اصلی
- انگیزهنامه (Statement of Purpose)
- فرم سلامت پزشکی (Medical Certificate)
- کپی پاسپورت یا کارت ملی
- هرگونه مدرک زبان (در صورت وجود، اختیاری است)
مهلت ارسال مدارک برای کارشناسی مونبوکاگاگشو
فراخوان بورسیه ژاپن برای ایرانیان معمولاً در اردیبهشتماه (ماه مه) هر سال از طریق وبسایت رسمی سفارت ژاپن در تهران اعلام میشود.
مهلت ارسال مدارک معمولاً تا اوایل خردادماه است و متقاضیان باید مدارک خود را بهصورت فیزیکی به بخش فرهنگی سفارت تحویل دهند.
توصیه میشود مدارک حداقل یک هفته زودتر ارسال شوند تا فرصت بررسی اولیه وجود داشته باشد.
زمان آزمون کتبی برای کارشناسی مونبوکاگاگشو
آزمون کتبی معمولاً در خرداد یا تیرماه برگزار میشود و شامل مواد زیر است:
- ریاضیات (Mathematics A)
- انگلیسی (English Language)
- علوم (Physics, Chemistry, or Biology) برای رشتههای فنی و پزشکی
- مطالعات اجتماعی (Social Studies) برای رشتههای انسانی
سؤالات به زبان انگلیسی هستند و سطح دشواری آنها معادل آزمون دبیرستان ژاپن (High School Level) است. رتبه در این آزمون تأثیر مستقیم در دعوت به مصاحبه دارد.
💬 زمان مصاحبه
مرحله مصاحبه توسط کارشناسان بخش فرهنگی سفارت ژاپن در تهران برگزار میشود و معمولاً بین تیر تا مردادماه انجام میگیرد.
در مصاحبه، از متقاضی درباره انگیزه انتخاب ژاپن، رشته تحصیلی، برنامه آینده و میزان آشنایی با فرهنگ ژاپنی پرسیده میشود. مصاحبه به زبان انگلیسی انجام میشود، اما ممکن است چند سؤال ساده به زبان ژاپنی مطرح شود. نتایج نهایی معمولاً تا پاییز همان سال اعلام میگردد و پذیرفتهشدگان در آوریل سال بعد وارد ژاپن میشوند.
شرایط بورسیه مونبوکاگاگشو برای کارشناسی ارشد و دکترا
بورسیه مونبوکاگاگوشو (MEXT) برای مقاطع کارشناسی ارشد (Master’s) و دکترا (Ph.D.) یکی از پرطرفدارترین و ارزشمندترین انواع بورسیه تحصیلی ژاپن در بین دانشجویان ایرانی است.
این برنامه بهطور ویژه برای جذب پژوهشگران بینالمللی طراحی شده تا بتوانند در پروژههای تحقیقاتی دانشگاههای پیشرفته ژاپن فعالیت کنند و در عین حال از حمایت مالی کامل دولت بهرهمند شوند.
شرایط متقاضیان برای کارشناسی ارشد و دکترا مونبوکاگاگشو
- تابعیت ایرانی و نداشتن اقامت دائم در ژاپن.
- سلامت جسمی و روانی کامل.
- سن کمتر از ۳۵ سال در زمان ثبتنام (معمولاً متولد پس از ۲ آوریل ۱۹۹۰).
- داشتن مدرک کارشناسی برای متقاضیان ارشد و مدرک کارشناسی ارشد برای متقاضیان دکترا.
- معدل کل حداقل ۱۵ یا معادل B در سیستم بینالمللی.
- ارائه طرح تحقیقاتی (Research Plan) یا پروپوزال دقیق مرتبط با رشته انتخابی.
- نداشتن دریافت هر نوع بورسیه دولتی دیگر از کشور ژاپن.
- آشنایی کافی با زبان انگلیسی یا ژاپنی (داشتن مدرک زبان الزامی نیست ولی مزیت محسوب میشود).
این بورسیه معمولاً در دو مسیر ارائه میشود؛ بورسیه سفارت ژاپن ( مسیر اصلی برای دانشجویان ایرانی) و بورسیه دانشگاهی (مخصوص افرادی که با استادان ژاپنی ارتباط پژوهشی دارند).
مدارک لازم برای کارشناسی ارشد و دکترا مونبوکاگاگشو
- مدارک مورد نیاز برای ثبتنام در این برنامه شامل موارد زیر است:
- فرم درخواست بورسیه (Application Form)
- رزومه تحصیلی و پژوهشی (CV / Academic Resume)
- ریزنمرات رسمی آخرین مقطع تحصیلی
- مدرک رسمی فارغالتحصیلی (ترجمه انگلیسی یا ژاپنی)
- انگیزهنامه و طرح تحقیقاتی (Research Plan / Statement of Purpose)
- دو توصیهنامه از اساتید دانشگاه
- فرم سلامت پزشکی (Medical Certificate)
- کپی پاسپورت یا کارت ملی
- مدرک زبان (IELTS, TOEFL, JLPT) در صورت وجود
تمام مدارک باید به انگلیسی یا ژاپنی ترجمه رسمی شده و در قالب چاپی به سفارت تحویل داده شوند.
مهلت ارسال مدارک برای کارشناسی ارشد و دکترا مونبوکاگاگشو
فراخوان ثبتنام برای بورسیه تحصیلات تکمیلی معمولاً در اردیبهشتماه (ماه مه) هر سال از سوی سفارت ژاپن در تهران اعلام میشود.
مهلت ارسال مدارک معمولاً تا اوایل خردادماه ادامه دارد. ارسال مدارک باید بهصورت فیزیکی و کامل انجام شود؛ مدارک ناقص یا ترجمهنشده پذیرفته نخواهند شد.
زمان آزمون کتبی برای کارشناسی ارشد و دکترا مونبوکاگاگشو
آزمون کتبی معمولاً در خرداد یا تیرماه برگزار میشود و شامل دو درس اصلی است:
- زبان انگلیسی (English Test)
- زبان ژاپنی (Japanese Test)
نکته مهم: آزمون زبان ژاپنی اجباری است اما در ارزیابی نهایی برای متقاضیانی که قصد تحصیل به زبان انگلیسی دارند، تأثیر کمتری دارد. در برخی رشتهها ممکن است از داوطلب خواسته شود بخشی از طرح پژوهشی خود را بهصورت کتبی تشریح کند.
زمان مصاحبه برای کارشناسی ارشد و دکترا مونبوکاگاگشو
مرحله مصاحبه معمولاً در تیر یا مردادماه انجام میشود. مصاحبه توسط کارشناسان بخش فرهنگی سفارت ژاپن در تهران برگزار میشود و هدف آن بررسی:
- انگیزه علمی و پژوهشی متقاضی
- ارتباط بین رشته تحصیلی و طرح تحقیقاتی
- توانایی زبانی (انگلیسی یا ژاپنی)
- میزان آشنایی با فرهنگ و سیستم آموزشی ژاپن
نتایج نهایی در پاییز همان سال اعلام میشود و پذیرفتهشدگان در آوریل سال بعد تحصیل خود را در ژاپن آغاز میکنند.
رشته های بورسیه مونبوکاگاکوشو ژاپن
یکی از ویژگیهای جذاب بورسیه تحصیلی ژاپن این است که تقریباً تمام شاخههای علمی و تحقیقاتی را پوشش میدهد. از رشتههای فنی و مهندسی گرفته تا علوم انسانی، هنر و پزشکی، همگی در لیست مورد حمایت وزارت آموزش ژاپن (MEXT) قرار دارند. داوطلبان باید در زمان ثبتنام رشته مورد علاقه خود را انتخاب کنند و در آزمون کتبی مربوط به آن حوزه شرکت نمایند.
در ادامه، فهرستی از گروههای اصلی رشتههای بورسیه مونبوکاگاگوشو آورده شده است:
- گروه علوم انسانی و اجتماعی
رشتههای این گروه بیشتر در حوزههای نظری و مدیریتی هستند و مناسب دانشآموزان یا دانشجویانیاند که علاقهمند به اقتصاد، سیاست یا روابط بینالمللاند. نمونه رشتهها:
- اقتصاد و بازرگانی بینالملل
- مدیریت و حسابداری
- حقوق و روابط بینالملل
- علوم سیاسی
- زبان و ادبیات ژاپنی یا انگلیسی
- آموزش و روانشناسی
- گروه علوم طبیعی و مهندسی
این گروه بیشترین سهم را در پذیرش بورسیه دارد. متقاضیان باید در آزمون ریاضی و یکی از دروس فیزیک، شیمی یا زیستشناسی شرکت کنند. نمونه رشتهها شامل موارد زیر است:
- مهندسی برق، مکانیک، عمران و صنایع
- فناوری اطلاعات و هوش مصنوعی
- مهندسی مواد و شیمی
- مهندسی محیط زیست و انرژیهای نو
- معماری و طراحی صنعتی
- کشاورزی، جنگلداری و علوم زیستی
- گروه علوم پزشکی و سلامت
ویژه متقاضیانی است که به دنبال تحصیل در حوزه سلامت و زیستپزشکی هستند. رشتههای این گروه شامل زیر است:
- پزشکی (General Medicine)
- دندانپزشکی
- داروسازی
- پرستاری
- فیزیوتراپی و علوم توانبخشی
- بهداشت عمومی و اپیدمیولوژی
- گروه هنر و طراحی
ژاپن بهعنوان یکی از قطبهای فرهنگی آسیا، از دانشجویان رشتههای هنری نیز حمایت میکند. لیست رشتهها:
- هنرهای تجسمی و گرافیک
- طراحی مد و پارچه
- موسیقی و آهنگسازی
- انیمیشن و سینما
- طراحی بازی و دیجیتال آرت
- گروه آموزش و مطالعات فرهنگی
این بخش از بورسیه بیشتر به اساتید و معلمان یا دانشجویان علاقهمند به آموزش زبان ژاپنی، تاریخ و فرهنگ اختصاص دارد. این رشتهها برای این گروه شامل موارد زیر است:
- آموزش زبان ژاپنی
- تاریخ و تمدن شرق آسیا
- مطالعات فرهنگی تطبیقی
- جامعهشناسی آموزشی
در مجموع، گستره وسیع رشتههای بورسیه مونبوکاگاگوشو باعث شده که تقریباً هر داوطلبی، چه از شاخه فنیحرفهای، چه از رشتههای نظری بتواند گزینهای مناسب پیدا کند. نکته مهم این است که متقاضیان باید رشته انتخابیشان را متناسب با سوابق تحصیلی قبلی انتخاب کنند، زیرا انتخاب رشته نامرتبط یکی از دلایل اصلی رد شدن درخواستها در سفارت است.
نکات طلایی ارسال مدارک برای اخذ بورسیه دولتی ژاپن
فرآیند اقدام برای بورسیه تحصیلی ژاپن از طریق سفارت این کشور در ایران انجام میشود و یکی از مهمترین بخشهای آن، ارسال صحیح و کامل مدارک است. هر ساله تعداد زیادی از درخواستها تنها به دلیل نقص یا اشتباه در ارسال مدارک از سوی داوطلبان رد میشود. بنابراین، آشنایی با مراحل و جزئیات ارسال مدارک برای بورسیه مونبوکاگاگوشو (MEXT) اهمیت زیادی دارد.
مرحله ۱: دریافت و تکمیل فرمهای رسمی
در اولین گام، باید به وبسایت رسمی سفارت ژاپن در تهران مراجعه کنید و فرمهای مخصوص همان سال را از بخش “بورسیه MEXT” دانلود نمایید. فرمها معمولاً شامل:
- فرم درخواست اصلی (Application Form)
- فرم سلامت (Medical Certificate)
- فرم تحقیق یا انگیزهنامه (Research Plan / Statement of Purpose)
تمام فرمها باید با حروف انگلیسی یا ژاپنی تکمیل شوند و هرگونه قلمخوردگی یا حذف اطلاعات باعث رد درخواست خواهد شد.
مرحله ۲: آمادهسازی مدارک تکمیلی
تمامی مدارک تحصیلی و هویتی باید بهصورت رسمی ترجمه شوند. ترجمهها باید مهر دارالترجمه رسمی و در صورت امکان تأیید وزارت امور خارجه را داشته باشند. مدارکی مانند توصیهنامهها یا گواهی زبان میتوانند بهصورت انگلیسی صادر شوند و نیازی به ترجمه جداگانه ندارند.
مرحله ۳: چیدمان و آمادهسازی پاکت مدارک
سفارت ژاپن تأکید دارد که مدارک باید در ترتیب مشخصی در یک پاکت کاغذی قرار گیرند. معمولاً ترتیب پیشنهادی به شکل زیر است:
- فرم درخواست
- عکس پرسنلی
- مدارک تحصیلی و ریزنمرات
- انگیزهنامه یا طرح پژوهشی
- توصیهنامهها
- مدارک هویتی
- فرم سلامت
نکته مهم: مدارک نباید منگنه، پانچ یا صحافی شوند. بهتر است آنها را با گیره فلزی یا پوشه ساده ارسال کنید.
مرحله ۴: مهلت و نحوه ارسال
فراخوان بورسیه معمولاً در اردیبهشت ماه منتشر میشود و آخرین مهلت ارسال مدارک اوایل خرداد است. مدارک باید بهصورت فیزیکی به آدرس زیر ارسال یا تحویل داده شوند:
بخش فرهنگی سفارت ژاپن در تهران
تهران، خیابان ولیعصر، بالاتر از پارک ساعی، پلاک ۲۳۲۹
تحویل مدارک فقط در ساعات اداری (معمولاً ۹ تا ۱۲ صبح) امکانپذیر است و ارسال از طریق پست پیشتاز نیز پذیرفته میشود.
مرحله ۵: تأیید دریافت و بررسی اولیه
پس از تحویل مدارک، بخش فرهنگی سفارت ژاپن معمولاً در مدت ۲ تا ۳ هفته مدارک را بررسی میکند و از طریق ایمیل یا تماس تلفنی، متقاضیان واجد شرایط را برای آزمون کتبی دعوت میکند. اگر مدارک ناقص باشند یا ترتیب آنها اشتباه باشد، درخواست بلافاصله رد خواهد شد.
نکته مهم برای متقاضیان ایرانی: سفارت ژاپن در تهران هر سال نسخه جدیدی از فرمها و دستورالعملها منتشر میکند. بنابراین از استفاده از فرمهای سالهای قبل خودداری کنید.
همچنین، توصیه میشود در انگیزهنامه خود به علاقهتان نسبت به فرهنگ، زبان یا فناوری ژاپن اشاره کنید؛ زیرا این موارد در مصاحبه نهایی تأثیر مثبتی دارد.
راه حل کاربردی برای دریافت بورسیه تحصیلی ژاپن
دریافت بورسیه تحصیلی ژاپن (MEXT) بدون شک یکی از ارزشمندترین فرصتها برای دانشجویان ایرانی است. این بورسیه نهتنها هزینههای تحصیل و زندگی را بهطور کامل پوشش میدهد، بلکه دری بهسوی آیندهای علمی و حرفهای در یکی از پیشرفتهترین کشورهای دنیا باز میکند.
با این حال، مسیر دریافت بورسیه ممکن است برای بسیاری از متقاضیان پرچالش باشد. تفاوت در نوع فرمها، نحوه ارسال مدارک، آزمونهای کتبی و زمانبندیها باعث میشود حتی داوطلبان با رزومه قوی هم گاهی از رقابت بازبمانند. حتی در صورت دریافت بورسیه، احتمال ریجکت ویزای تحصیلی ژاپن وجود دارد! در چنین شرایطی، همراهی یک مشاور باتجربه میتواند مسیر را سادهتر و مطمئنتر کند.
درنای آبی با تجربه چندین ساله در پروندههای تحصیلی، کاری و استارتاپی، یکی از مجموعههای معتبر در مشاوره و اجرای برنامههای مهاجرتی است. تیم متخصص درنای آبی شرایط هر متقاضی را بهصورت فردی بررسی میکند و بر اساس رزومه، سن، رشته و اهداف شخصی، مناسبترین مسیر تحصیلی یا بورسیه را پیشنهاد میدهد.
اگر قصد داری برای بورسیه MEXT ژاپن اقدام کنی یا به دنبال مسیرهای تحصیلی مشابه در کشورهای دیگر هستی، میتوانی فرم رزرو مشاوره رایگان را پر کنی تا کارشناسان ما در کوتاهترین زمان با تو تماس بگیرند و مسیرت را دقیقتر مشخص کنند.
درنای آبی؛ راهنمای مطمئن تو در مسیر مهاجرت و تحصیل بینالمللی.

