آیا تحصیل رایگان در نروژ امکانپذیر است؟
تحصیل در نروژ به صورت کاملا رایگان تا چند سال پیش یکی از مهمترین مزایای این کشور برای دانشجویان بینالمللی بود. دانشگاههای دولتی نروژ هیچ شهریهای از دانشجویان داخلی و خارجی دریافت نمیکردند و تنها هزینههای خدمات دانشجویی (حدود ۶۰ تا ۱۲۰ یورو در هر ترم) پرداخت میشد.
اما بر اساس آخرین تغییرات در سالهای اخیر، سیاستهای دولت نروژ در قبال دانشجویان غیراروپایی تغییر کرده است. از سال تحصیلی ۲۰۲۳–۲۰۲۴، بسیاری از دانشگاههای دولتی نروژ برای دانشجویان خارج از اتحادیه اروپا شهریه تعیین کردهاند. این شهریه بسته به رشته و دانشگاه، میتواند از ۸,۰۰۰ تا ۱۵,۰۰۰ یورو در سال متغیر باشد.
با این حال، همچنان بورسیه تحصیلی نروژ و برنامههای حمایتی متعددی وجود دارد که میتواند این هزینهها را به طور کامل یا بخشی از آن جبران کند. علاوه بر این، برخی دانشگاهها مانند دانشگاه برگن (University of Bergen) و تعدادی دیگر از مؤسسات آموزشی، همچنان در مقاطع خاصی شهریه دریافت نمیکنند و فرصت تحصیل تقریباً رایگان را برای دانشجویان فراهم میسازند.
بنابراین پاسخ نهایی این است:
تحصیل در نروژ کاملاً رایگان برای دانشجویان بینالمللی دیگر تضمینشده نیست. اما با دریافت بورسیه فول فاند نروژ یا پذیرش در دانشگاههای معاف از شهریه، همچنان میتوان در این کشور بدون پرداخت هزینه تحصیل یا با حداقل هزینه ادامه تحصیل داد.
انواع بورسیه تحصیلی نروژ
نروژ برای حمایت از دانشجویان بینالمللی، مجموعهای متنوع از بورسیهها و کمکهزینههای تحصیلی ارائه میدهد. این بورسیهها بسته به مقطع تحصیلی، دانشگاه میزبان و شرایط متقاضی میتوانند شهریه، هزینه زندگی یا هر دو را پوشش دهند. در ادامه، مهمترین انواع بورسیه تحصیلی نروژ را معرفی میکنیم:
1. بورسیههای دولتی نروژ (Quota Scheme – سابق)
تا چند سال پیش، دولت نروژ یک برنامه معروف به Quota Scheme داشت که دانشجویان کشورهای در حال توسعه (از جمله ایران) میتوانستند از آن استفاده کنند. این بورسیه تقریباً همه هزینهها از جمله شهریه، زندگی، بیمه و سفر را پوشش میداد. طرح تازهٔ NORSTIP فقط برای کشورهای شریکِ مشخص و از طریق همکاریهای نهادی اجرا میشود و قابل درخواست فردی نیست.
2. بورسیههای دانشگاهی
بسیاری از دانشگاههای معتبر نروژ بهصورت مستقل بورسیه ارائه میدهند. این بورسیهها اغلب بر اساس شایستگی علمی (Merit-based) یا نیاز مالی (Need-based) اعطا میشوند.
3. بورسیههای تحقیقاتی و فلوشیپها (Research Fellowships)
در مقطع دکترا، بیشتر فرصتها به شکل فلوشیپهای تحقیقاتی ارائه میشوند. دانشجویان دکترا در نروژ معمولاً بهعنوان کارمند دانشگاه محسوب میشوند و علاوه بر معافیت از شهریه، حقوق ماهیانه بین ۲,۵۰۰ تا ۳,۵۰۰ یورو دریافت میکنند. این مدل بورسیه عملاً یک بورسیه فول فاند نروژ است و تمام هزینههای زندگی دانشجو را پوشش میدهد.
4. بورسیههای اروپایی و بینالمللی
- Erasmus+ → برای تبادل دانشجو در دانشگاههای اروپایی، شامل بورسیهٔ کامل با کمکهزینهٔ ماهانهٔ ۱٬۴۰۰ یورو و معافیت شهریه.
- بورسیههای بینالمللی (مانند Fulbright یا بنیادهای خصوصی) → برای رشتههای خاص و همکاریهای تحقیقاتی.
انواع بورسیه تحصیلی نروژ از فول فاند در مقطع دکترا تا بورسیههای دانشگاهی و اروپایی را شامل میشود. متقاضیان باید بر اساس مقطع و رشته خود بررسی کنند که کدام گزینه بیشترین پوشش را برایشان فراهم میکند.
چقدر هزینهها با بورسیههای نروژ پوشش داده میشود؟
یکی از مهمترین دغدغههای دانشجویان بینالمللی این است که بورسیه تحصیلی نروژ چه میزان از هزینهها را پوشش میدهد؟ پاسخ به این سؤال بستگی به نوع بورسیه دارد، اما به طور کلی میتوان گفت که بسیاری از بورسیهها در نروژ شرایطی نزدیک به فول فاند دارند.
پوشش شهریه دانشگاهها
- در دانشگاههای دولتی نروژ، شهریه یا بسیار کم است یا برای برخی مقاطع رایگان باقی مانده است.
- بورسیهٔ کامل با کمکهزینهٔ ماهانهٔ ۱٬۴۰۰ یورو و معافیت شهریه
کمکهزینه زندگی
- هزینه زندگی در نروژ نسبت به کشورهای اروپایی دیگر بالاتر است (حدود ۱,۰۰۰ تا ۱,۵۰۰ یورو در ماه). برای اجازهٔ اقامت دانشجویی، حداقل بودجهٔ زندگی ۱۵٬۱۶۹ کرون در ماه (یا ۱۶۶٬۸۵۹ کرون در سال برای ۲۰۲۵/۲۶) اعلام شده است
- بورسیههای دولتی و فول فاند مانند ARES سابق یا فلوشیپهای دکترا، این مبلغ را به صورت کمکهزینه ماهانه به دانشجو پرداخت میکنند.
بیمه و خدمات درمانی
- اکثر بورسیههای کامل شامل بیمه درمانی رایگان یا یارانهای هستند.
- دانشجویان دکترا که کارمند دانشگاه محسوب میشوند، بیمه کامل درمانی و بازنشستگی دریافت میکنند.
هزینه سفر و مسکن
- برخی بورسیهها، مانند فلوشیپهای تحقیقاتی و برنامههای اروپایی (Erasmus+)، هزینه سفر رفت و برگشت به نروژ را نیز پوشش میدهند.
- در برخی موارد، خوابگاه دانشجویی با یارانه ویژه در اختیار دانشجویان بورسیه قرار میگیرد.
| نوع بورسیه | شهریه | کمکهزینه زندگی | بیمه | سفر و مسکن |
| بورسیههای دولتی | کامل | ۱,۰۰۰–۱,۲۰۰ یورو/ماه | ✅ | بعضاً شامل |
| بورسیههای دانشگاهی | جزئی/کامل | ۵۰۰–۱,۰۰۰ یورو/ماه | ❌/✅ | ❌ |
| فلوشیپ دکترا | کامل | ۲,۵۰۰–۳,۵۰۰ یورو/ماه (حقوق) | ✅ کامل | ✅ |
| Erasmus+ | جزئی | ۸۰۰–۱,۰۰۰ یورو/ماه | ✅ | ✅ |
| کمکهزینههای خصوصی | محدود | جزئی | ❌ | ❌ |
با دریافت بورسیه فول فاند نروژ، تقریباً تمام هزینههای تحصیل و زندگی پوشش داده میشود. اما در بورسیههای جزئیتر، بخشی از هزینههای زندگی همچنان بر عهده دانشجو خواهد بود.
نحوه اپلای تحصیلی به کشور نروژ
شرایط دریافت بورسیه تحصیلی نروژ
برای دریافت بورسیه تحصیلی نروژ، دانشجویان باید مجموعهای از شرایط عمومی و اختصاصی را داشته باشند. این شرایط ممکن است بسته به نوع بورسیه و دانشگاه متفاوت باشد، اما موارد زیر تقریباً در همه برنامهها مشترک هستند:
- شرط تحصیلی و معدل: داشتن مدرک تحصیلی معتبر در مقطع قبلی (دیپلم، کارشناسی یا کارشناسی ارشد). معدل بالا یکی از معیارهای اصلی است؛ معمولاً معدل ۱۵ به بالا (معادل GPA 3 از 4) مورد انتظار است.
- شرط زبان: برای دورههای انگلیسیزبان: مدرک آیلتس (حداقل نمره ۶.۵) یا تافل معادل. برای دورههای نروژیزبان: مدرک زبان نروژی (Test of Norwegian). برای رشتههای خاص: امکان درخواست معافیت زبان در صورت تحصیل قبلی به زبان انگلیسی.
- رزومه علمی (CV): شامل سوابق تحصیلی، تحقیقاتی، مقالات، پروژهها و فعالیتهای علمی. برای مقاطع تحصیلات تکمیلی، داشتن مقالات و پژوهشهای بینالمللی یک امتیاز بزرگ محسوب میشود.
- انگیزهنامه (Motivation Letter): توضیح دلیل انتخاب نروژ و رشته مورد نظر. باید نشان دهد چگونه تحصیل در نروژ به پیشرفت علمی و شغلی متقاضی کمک خواهد کرد.
- توصیهنامهها: معمولاً دو توصیهنامه از اساتید یا کارفرمایان علمی مورد نیاز است. باید روی سربرگ رسمی و به زبان انگلیسی یا نروژی باشد.
- پروپوزال تحقیقاتی (برای دکترا): در مقطع دکترا، داشتن پروپوزال تحقیقاتی قوی و هماهنگ با حوزه پژوهشی دانشگاه میزبان ضروری است. ارتباط پروپوزال با نیازهای علمی یا صنعتی نروژ شانس پذیرش را بسیار بالا میبرد.
- شرایط سنی و ملیتی: اکثر بورسیهها محدودیت سنی ندارند، اما برخی بورسیههای دولتی ممکن است برای متقاضیان جوان اولویت قائل شوند. شهروندان کشورهای در حال توسعه، از جمله ایران، معمولاً در اولویت قرار دارند.
برای موفقیت در دریافت بورسیه تحصیلی نروژ، لازم است علاوه بر مدارک پایهای مانند معدل و زبان، رزومهای قوی و انگیزهنامهای شخصیسازیشده ارائه دهید. در مقطع دکترا، پروپوزال علمی مهمترین عامل ارزیابی محسوب میشود.
رزرو وقت مشاوره (رایگان)
تفاوت بورسیههای کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا در نروژ
دریافت بورسیه تحصیلی نروژ در مقاطع مختلف شرایط و فرصتهای متفاوتی دارد. متقاضیان باید بدانند که شانس و نوع پوشش بورسیهها در کارشناسی، ارشد و دکترا یکسان نیست.
بورسیههای کارشناسی
- در مقطع کارشناسی، فرصت دریافت بورسیه بسیار محدود است.
- بیشتر دانشگاه های نروژ برای دانشجویان خارجی در این مقطع، شهریه کمهزینه ارائه میدهند، اما کمکهزینه زندگی معمولاً وجود ندارد.
- در بهترین حالت، تخفیف جزئی شهریه یا کمکهزینه کتاب و خوابگاه به دانشجویان اعطا میشود.
بورسیههای کارشناسی ارشد
- مقطع کارشناسی ارشد بیشترین سهم بورسیهها را به خود اختصاص داده است.
- بورسیههای دانشگاهی (مانند BI Business School) معمولاً شهریه را به طور کامل یا بخشی از آن پوشش میدهند.
- بورسیههای فول فاند دولتی (مانند بورسیههای جایگزین Quota Scheme) علاوه بر شهریه، هزینه زندگی، بیمه و سفر را نیز پوشش میدهند.
- رقابت برای این مقطع بالاست، اما شانس دانشجویان ایرانی قابل توجه است.
بورسیههای دکترا
- در نروژ، بیشتر دورههای دکترا به شکل فلوشیپ (Research Fellowship) ارائه میشوند.
- دانشجویان دکترا بهعنوان کارمند دانشگاه محسوب میشوند و حقوق ماهانه حدود ۲,۵۰۰ تا ۳,۵۰۰ یورو دریافت میکنند.
- این مدل عملاً یک بورسیه فول فاند نروژ است که نه تنها شهریه، بلکه هزینه زندگی و بیمه دانشجو را هم پوشش میدهد.
- برای پذیرش در این مقطع، داشتن پروپوزال قوی و استاد راهنمای هماهنگ ضروری است.
جمعبندی:
- در کارشناسی → شهریه رایگان یا تخفیف جزئی، بدون کمکهزینه قابل توجه.
- در کارشناسی ارشد → بیشترین تنوع بورسیهها، از جزئی تا فول فاند.
- در دکترا → فلوشیپهای تحقیقاتی با حقوق ماهانه که عملاً معادل بورسیه کامل هستند.
هزینه زندگی دانشجویی در نروژ و نقش بورسیهها
یکی از بزرگترین دغدغههای دانشجویان بینالمللی، بهویژه ایرانیان، هزینههای زندگی در نروژ است. اگرچه در برخی دانشگاههای دولتی شهریه تحصیل رایگان یا بسیار کم است، اما هزینههای زندگی در نروژ بالاست و بدون بورسیه، فشار مالی زیادی به دانشجو وارد میشود.
میانگین هزینه زندگی در نروژ (ماهانه)
- اجاره خوابگاه دانشجویی: ۴۰۰ تا ۶۰۰ یورو
- اجاره آپارتمان شخصی: ۸۰۰ تا ۱,۲۰۰ یورو
- خورد و خوراک: ۲۵۰ تا ۳۵۰ یورو
- حملونقل عمومی: ۶۰ تا ۸۰ یورو (با تخفیف دانشجویی)
- اینترنت و تلفن: ۳۰ تا ۵۰ یورو
- سایر هزینهها (کتاب، پوشاک، تفریح): ۱۵۰ تا ۲۰۰ یورو
به طور کلی، هزینه زندگی دانشجویی در نروژ بین ۱,۰۰۰ تا ۱,۵۰۰ یورو در ماه متغیر است.
نقش بورسیهها در پوشش هزینه زندگی
بورسیههای فول فاند (بهویژه در مقاطع ارشد و دکترا) هزینه زندگی ماهانه دانشجو را پوشش میدهند و عملاً اجازه میدهند دانشجو بدون دغدغه مالی تحصیل کند. در مقطع کارشناسی، چون بورسیهها محدودتر هستند، دانشجو باید بخشی از هزینهها را شخصاً تأمین کند. در مقطع دکترا، دانشجو به عنوان پژوهشگر یا کارمند دانشگاه حقوق ثابت دریافت میکند (۲,۵۰۰ تا ۳,۵۰۰ یورو در ماه) که حتی از هزینه واقعی زندگی هم بیشتر است.
به طور کلی نروژ یکی از گرانترین کشورهای اروپایی برای زندگی دانشجویی محسوب میشود، اما با دریافت بورسیه تحصیلی نروژ، بهویژه بورسیههای فول فاند، این نگرانی کاملاً برطرف خواهد شد و شرایط زندگی دانشجو به سطحی بسیار مناسب ارتقا پیدا میکند.
بورسیه تحصیلی نروژ، فرصتی برای تحصیل در یکی از بهترین کشورهای جهان
تحصیل در نروژ به لطف سیستم آموزشی رایگان یا کمهزینه در دانشگاههای دولتی، و همچنین وجود انواع بورسیه تحصیلی نروژ، فرصتی استثنایی برای دانشجویان بینالمللی، بهویژه ایرانیان فراهم میکند. اگرچه هزینههای زندگی در این کشور بالاست و سیاستهای شهریه برای دانشجویان غیراروپایی تغییر کرده است، اما دریافت بورسیههای فول فاند، بورسیههای دانشگاهی یا فلوشیپهای دکترا میتواند تمامی این هزینهها را جبران کند.
درنای آبی با سالها تجربه در پروندههای موفق مهاجرت تحصیلی، آماده است تا شما را از مرحله انتخاب دانشگاه و آمادهسازی مدارک تا دریافت پذیرش و ویزای تحصیلی نروژ همراهی کند. اگر قصد دارید مسیر تحصیل رایگان در نروژ را با کمترین چالش طی کنید، همین حالا میتوانید فرم مشاوره رایگان را در وبسایت پر کنید و اولین گام را با اطمینان بردارید.

