تحصیل دکتری در اسپانیا

شرایط کلی تحصیل دکتری در اسپانیا

تحصیل دکتری در اسپانیا معمولاً بین ۳ تا ۵ سال طول می‌کشد و بر پایه‌ی پژوهش، تولید مقاله علمی و دفاع از پایان‌نامه (Thesis) است. برنامه‌های دکترا در اسپانیا زیر نظر وزارت علوم، نوآوری و دانشگاه‌ها (Ministry of Science, Innovation and Universities) برگزار می‌شوند و شامل دو نوع کلی‌اند:

• دکتری پژوهش‌محور (Research-based PhD): متداول‌ترین مدل در دانشگاه‌های اسپانیا است و تمرکز آن بر تحقیقات علمی و پروژه‌های پژوهشی مشترک با استاد راهنماست.
• دکتری حرفه‌ای یا کاربردی (Professional Doctorate): بیشتر برای رشته‌هایی مانند مدیریت، حقوق، آموزش و علوم اجتماعی طراحی می‌شود.

برای پذیرش در مقطع دکتری در اسپانیا، داشتن مدرک کارشناسی ارشد مرتبط (معادل Master’s) الزامی است. در بسیاری از بهترین دانشگاه های اسپانیا، متقاضی باید قبل از ارسال اپلیکیشن نهایی، با استاد راهنما (Supervisor) ارتباط بگیرد و طرح تحقیقاتی خود را ارائه دهد. دانشگاه‌ها فقط در صورتی پرونده را بررسی می‌کنند که استاد راهنما با موضوع تحقیق موافقت کند.

از دیگر شرایط اصلی تحصیل دکترا در اسپانیا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. داشتن پروپوزال تحقیقاتی قوی با محوریت یکی از موضوعات پژوهشی دانشگاه مقصد
2. ارائه مدرک زبان انگلیسی (IELTS حداقل 6.5 یا معادل TOEFL 90) برای برنامه‌های انگلیسی‌زبان
3. یا ارائه مدرک زبان اسپانیایی (DELE B2 یا C1) در صورت انتخاب برنامه‌های اسپانیایی‌زبان
4. ارسال رزومه علمی، سوابق تحقیقاتی، مقالات چاپ‌شده و توصیه‌نامه‌های معتبر
5. گذراندن مصاحبه علمی آنلاین یا حضوری در برخی دانشگاه‌ها

در مقایسه با بسیاری از کشورهای اروپایی، پذیرش دکتری در اسپانیا انعطاف‌پذیرتر است و دانشجویان بین‌المللی می‌توانند در طول سال (نه فقط در یک بازه خاص) برای بسیاری از برنامه‌ها اقدام کنند. با این حال، بهترین زمان برای ارسال مدارک معمولاً از ماه ژانویه تا مه (January–May) است.

مدارک موردنیاز برای اپلای دکتری در اسپانیا

برای دریافت پذیرش دکتری در اسپانیا، دانشگاه‌ها از متقاضی می‌خواهند مدارکی ارائه دهد که توانایی علمی، پژوهشی و زبانی او را اثبات کند. مدارک بسته به دانشگاه و رشته ممکن است کمی متفاوت باشند، اما تقریباً در تمام موارد باید شامل موارد زیر باشند:

1. مدارک تحصیلی معتبر و ترجمه‌شده رسمی

• مدرک کارشناسی و کارشناسی‌ارشد مرتبط با حوزه پژوهشی انتخابی.
• ریزنمرات کامل هر دو مقطع، با مهر رسمی و ترجمه انگلیسی یا اسپانیایی.
• برخی دانشگاه‌ها از متقاضی می‌خواهند مدارک تحصیلی او در اسپانیا معادل‌سازی (Homologation) شود.

2. پروپوزال تحقیقاتی (Research Proposal)

مهم‌ترین بخش اپلیکیشن دکتراست. این سند باید خلاصه‌ای از ایده پژوهشی، اهداف، روش‌ها، منابع و اهمیت علمی تحقیق را توضیح دهد. در اسپانیا، بدون ارائه پروپوزال تأییدشده توسط استاد راهنما، عملاً امکان تحصیل دکتری در اسپانیا وجود ندارد.

3. مدرک زبان انگلیسی یا اسپانیایی

• برای برنامه‌های انگلیسی‌زبان: آیلتس حداقل 6.5 یا تافل 90 به بالا.
• برای برنامه‌های اسپانیایی‌زبان: گواهی DELE یا SIELE در سطح B2 یا بالاتر.

در برخی دانشگاه‌ها، اگر دوره‌ی کارشناسی یا کارشناسی‌ارشد شما به زبان انگلیسی برگزار شده باشد، می‌توانید گواهی زبان جایگزین (MOI) ارائه دهید.

4. رزومه علمی (Academic CV)

شامل سوابق تحصیلی، پژوهشی، مقالات منتشرشده، شرکت در کنفرانس‌ها، مهارت‌های نرم‌افزاری، پروژه‌ها و هرگونه فعالیت دانشگاهی مرتبط.

5. توصیه‌نامه‌های اساتید (Recommendation Letters)

معمولاً دو تا سه توصیه‌نامه از اساتید مقاطع قبلی که توانایی علمی شما را تأیید می‌کنند. توصیه‌نامه‌های رسمی با امضا و سربرگ دانشگاهی ارزش بیشتری دارند.

6. انگیزه‌نامه (Statement of Purpose)

توضیحی از دلایل انتخاب رشته، دانشگاه و کشور اسپانیا، و ارتباط آن با اهداف آینده شغلی و پژوهشی شما.

7. کپی پاسپورت معتبر و عکس پرسنلی دیجیتال.
8. مدارک تکمیلی (در صورت نیاز دانشگاه):

• نتایج آزمون GRE یا GMAT برای برخی رشته‌های مهندسی یا مدیریت.
• نمونه کارهای پژوهشی (Portfolio) برای رشته‌های طراحی یا هنر.
• مدارک سوابق کاری مرتبط در صورت وجود.

نکته مهم این است که تمامی مدارک باید به‌صورت رسمی ترجمه و توسط دارالترجمه مورد تأیید سفارت اسپانیا مُهر تأیید (Apostille) داشته باشند.

فرآیند بارگذاری مدارک به‌صورت آنلاین انجام می‌شود و معمولاً پس از ارسال، دانشگاه بین ۴ تا ۸ هفته برای بررسی اولیه زمان نیاز دارد. اگر پروپوزال شما مورد پذیرش استاد راهنما قرار بگیرد، به مصاحبه علمی دعوت خواهید شد.

زبان تحصیل در مقطع دکتری در اسپانیا

یکی از مزیت‌های اصلی تحصیل دکتری در اسپانیا این است که شما می‌توانید بین برنامه‌های اسپانیایی‌زبان و انگلیسی‌زبان انتخاب داشته باشید. برخلاف تصور رایج، بسیاری از دانشگاه‌های اسپانیا، به‌ویژه در مقطع دکتری، برنامه‌های پژوهش‌محور خود را به زبان انگلیسی ارائه می‌دهند تا پذیرای دانشجویان بین‌المللی از سراسر جهان باشند.

بخش قابل‌توجهی از برنامه‌های دکتری امکان نگارش و دفاع رساله به انگلیسی یا ارائهٔ دوره‌های مکمل به انگلیسی را دارند، اما اکثریت تدریس‌ها همچنان اسپانیایی است. با این حال، آشنایی نسبی با زبان اسپانیایی (حداقل سطح B1 یا B2) توصیه می‌شود، زیرا در زندگی روزمره و تعامل با استادان و دانشجویان محلی بسیار کاربرد دارد.

در جدول زیر می‌توانید تفاوت میان دوره‌های انگلیسی‌زبان و اسپانیایی‌زبان را مشاهده کنید:

نوع برنامه	زبان تدریس	مدرک زبان مورد نیاز	درصد دانشگاه‌های ارائه‌دهنده
دکتری اسپانیایی‌زبان	اسپانیایی (Castellano)	DELE B2 یا SIELE B2	حدود ۴۰٪
دکتری انگلیسی‌زبان	انگلیسی	IELTS 6.5 یا TOEFL iBT 90	حدود ۶۰٪

نکته مهم این است که برخی از برنامه‌های دکتری در اسپانیا دو‌زبانه‌اند؛ یعنی پایان‌نامه و مقالات به زبان انگلیسی نوشته می‌شوند اما کلاس‌ها یا جلسات دفاع به زبان اسپانیایی برگزار می‌شود. در چنین مواردی، ارائه مدرک هر دو زبان می‌تواند شانس پذیرش شما را افزایش دهد.

همچنین دانشگاه‌ها برای دانشجویان بین‌المللی، دوره‌های زبان اسپانیایی رایگان یا با هزینه بسیار پایین برگزار می‌کنند تا در طول تحصیل دکتری در اسپانیا بتوانند مهارت زبانی خود را تقویت کنند.

هزینه تحصیل دکتری در اسپانیا

هزینه تحصیل در مقطع دکتری در اسپانیا نسبت به سایر کشورهای اروپایی بسیار مقرون‌به‌صرفه است. دانشگاه‌های دولتی معمولاً شهریه‌ای پایین دریافت می‌کنند و بسیاری از دانشجویان، به‌ویژه آن‌هایی که رزومه پژوهشی قوی دارند، می‌توانند از بورسیه‌های کامل یا جزئی استفاده کنند.

شهریه دانشگاه‌های اسپانیا برای دکتری

در مقطع دکتری، شهریه معمولاً به‌صورت سالانه محاسبه می‌شود و بسته به دانشگاه و رشته، متفاوت است. میانگین شهریه در دانشگاه‌های اسپانیا برای سال ۲۰۲۵ به شکل زیر است:

نوع دانشگاه	محدوده شهریه سالانه (یورو)	توضیحات
دانشگاه‌های دولتی	۳۰۰ تا ۲۵۰۰ یورو	هزینه ثبت‌نام، راهنمایی پایان‌نامه و دسترسی به منابع علمی
دانشگاه‌های نیمه‌دولتی	۲۵۰۰ تا ۴۵۰۰ یورو	معمولاً شامل برنامه‌های انگلیسی‌زبان
دانشگاه‌های خصوصی	۵۰۰۰ تا ۹۰۰۰ یورو	بیشتر در رشته‌های مدیریت، پزشکی، حقوق و MBA

دانشجویان ایرانی معمولاً ترجیح می‌دهند تحصیل دکتری در اسپانیا را در دانشگاه‌های دولتی انتخاب کنند؛ زیرا شهریه پایین‌تر، کیفیت علمی بالا و امکان دریافت کمک‌هزینه پژوهشی را فراهم می‌کنند.

هزینه زندگی دانشجوی دکترا در اسپانیا

میانگین هزینه زندگی ماهانه در اسپانیا حدود ۷۰۰ تا ۱۱۰۰ یورو است که شامل اقامت، خوراک، حمل‌ونقل و بیمه دانشجویی می‌شود. در شهرهایی مانند والنسیا، سویل یا گرانادا هزینه‌ها پایین‌تر است، اما در شهرهای بزرگ مثل مادرید یا بارسلونا ممکن است تا ۱۴۰۰ یورو در ماه برسد.

بورسیه های دکتری در اسپانیا برای دانشجویان بین‌المللی

دولت اسپانیا و اتحادیه اروپا چندین نوع بورسیه برای دانشجویان مقطع دکتری ارائه می‌دهند. در زیر مهم‌ترین آن‌ها معرفی شده‌اند:

نام بورسیه	نوع پوشش	توضیحات
بورسیه شبکه‌ای دکتری MSCA	دکتری‌های شبکه‌ای را با قرارداد حقوق‌بگیر تأمین مالی می‌کند	برای دوره‌های مشترک بین چند کشور اروپایی از جمله اسپانیا
بورسیه بنیاد لاکایشا	کمک‌هزینه پژوهش و هزینه زندگی	برای دانشجویان ممتاز در رشته‌های تحقیقاتی
بورسیه دانشگاهی داخلی	تخفیف ۵۰ تا ۱۰۰٪ شهریه	توسط هر دانشگاه به‌صورت مستقل اعطا می‌شود
بورسیه تحقیقاتی وزارت علوم اسپانیا (FPU/FPI)	حقوق ماهیانه برای پژوهشگران	برای پروژه‌های تحقیقاتی دکتری در دانشگاه‌های دولتی

علاوه بر این بورسیه‌ها، برخی استادان (Supervisor) دارای پروژه‌های تحقیقاتی با بودجه مشخص هستند و می‌توانند برای دانشجوی دکتری خود پوزیشن پژوهشی با پرداخت ماهیانه (Research Grant) در نظر بگیرند. بنابراین، برقراری ارتباط مستقیم با استادان نقش کلیدی در دریافت فاند دارد.

برای افزایش شانس دریافت بورسیه در اسپانیا، باید:

• رزومه پژوهشی قوی و مقاله‌های علمی بین‌المللی داشته باشید.
• پروپوزال خود را دقیق و هدفمند بنویسید.
• با استادان در حوزه تخصصی خود از طریق ایمیل حرفه‌ای و مؤدبانه مکاتبه کنید.

بهترین دانشگاه های اسپانیا برای تحصیل دکتری

اگر تصمیم دارید برای تحصیل دکترا در اسپانیا اقدام کنید، شناخت دانشگاه‌های معتبر این کشور ضروری است. در ادامه، برترین مراکز آموزش عالی اسپانیا را که در رتبه‌بندی جهانی سال ۲۰۲۵ در جایگاه‌های بالا قرار دارند، معرفی می‌کنیم.

دانشگاه بارسلونا

دانشگاه بارسلونا (University of Barcelona – Universidad de Barcelona) یکی از قدیمی‌ترین و معتبرترین مراکز علمی اروپا است و بیشترین تعداد دانشجوی دکتری را در اسپانیا دارد. برنامه‌های دکتری در دانشگاه بارسلونا معمولاً ۳ تا ۴ سال طول می‌کشد و بر پایه پژوهش و انتشار مقالات علمی است. رشته‌های پرطرفدار دکتری در این دانشگاه شامل زیست‌پزشکی، شیمی، روانشناسی، آموزش و اقتصاد هستند.

بسیاری از پروژه‌های تحقیقاتی این دانشگاه با بودجه اتحادیه اروپا تأمین می‌شوند و دانشجویان بین‌المللی، از جمله ایرانی‌ها، امکان دریافت کمک‌هزینه پژوهشی دارند. زبان تدریس در بیشتر برنامه‌ها انگلیسی است، اما دانشجویان می‌توانند در دوره‌های اسپانیایی‌زبان هم شرکت کنند.

دانشگاه خودمختار مادرید

تحصیل دکتری در اسپانیا در دانشگاه خودمختار مادرید (Autonomous University of Madrid – Universidad Autónoma de Madrid) به دلیل کیفیت بالای پژوهش و فضای بین‌المللی آن بسیار محبوب است. این دانشگاه در حوزه‌های فیزیک، بیوتکنولوژی، علوم سیاسی و محیط‌زیست در میان برترین‌های اروپا قرار دارد. برای پذیرش دکتری، متقاضی باید با استاد راهنمایی که در گروه تحقیقاتی فعالیت دارد تماس بگیرد و پس از تأیید پروپوزال، مراحل اپلای را تکمیل کند. برنامه‌ها عمدتاً به زبان انگلیسی برگزار می‌شوند و امکان دریافت فاندهای پژوهشی از پروژه‌های بین‌المللی نیز وجود دارد.

دانشگاه کمپلوتنس مادرید

دانشگاه کمپلوتنس (Complutense University of Madrid – Universidad Complutense de Madrid) یکی از بزرگ‌ترین دانشگاه‌های اسپانیا است که سابقه‌ای بیش از ۵۰۰ سال دارد. رشته‌های علوم انسانی، فلسفه، حقوق، ارتباطات و هنر در مقطع دکتری این دانشگاه بسیار قوی هستند. دوره‌های دکتری در این دانشگاه معمولاً پژوهش‌محور هستند و دانشجو موظف است در کنفرانس‌ها و همایش‌های علمی داخلی شرکت کند. بخش مهمی از دکتری‌های UB امکان نگارش و دفاع به انگلیسی دارند، ولی زبان ارائه و فعالیت‌های آموزشی بسته به برنامه می‌تواند اسپانیایی یا کاتالانی باشد؛ «اکثراً انگلیسی» نیست.

دانشگاه پومپئو فابرا

دانشگاه پومپئو فابرا (Pompeu Fabra University – Universitat Pompeu Fabra) در شهر بارسلونا واقع شده و از نظر علمی یکی از پیشروترین مراکز اسپانیا در رشته‌های اقتصاد، علوم داده، زبان‌شناسی و علوم اجتماعی است. برنامه‌های دکتری در دانشگاه پومپئو فابرا کاملاً بین‌المللی بوده و به زبان انگلیسی ارائه می‌شوند. مدت تحصیل معمولاً سه سال است و دانشجویان موظف به انتشار دست‌کم دو مقاله علمی بین‌المللی پیش از دفاع نهایی هستند. این دانشگاه در بسیاری از پروژه‌های تحقیقاتی اتحادیه اروپا (Horizon Europe) مشارکت دارد و امکان دریافت حقوق ماهیانه از محل پروژه‌ها وجود دارد.

دانشگاه پلی‌تکنیک کاتالونیا

اگر قصد دارید پذیرش دکتری در اسپانیا در رشته‌های مهندسی، فناوری یا معماری بگیرید، دانشگاه پلی‌تکنیک کاتالونیا (Polytechnic University of Catalonia – Universitat Politècnica de Catalunya) یکی از بهترین انتخاب‌هاست. این دانشگاه در شهر بارسلونا قرار دارد و در رتبه جهانی QS در میان ۳۰۰ دانشگاه برتر جهان است. دوره‌های دکتری آن در حوزه‌های هوش مصنوعی، انرژی، عمران، معماری و فناوری اطلاعات برگزار می‌شوند. دانشجویان دکتری در این دانشگاه معمولاً در پروژه‌های تحقیقاتی مشترک با صنعت یا مراکز فناوری اروپا همکاری می‌کنند و حقوق ماهیانه دریافت می‌کنند.

دانشگاه والنسیا

دانشگاه والنسیا (University of Valencia – Universitat de València) یکی از قدیمی‌ترین مؤسسات علمی اسپانیا و از اعضای فعال شبکه دانشگاه‌های اروپایی است. برنامه‌های تحصیل دکتری در دانشگاه والنسیا بیشتر در حوزه‌های شیمی، آموزش، روانشناسی و علوم اجتماعی متمرکز هستند. این دانشگاه به دلیل سیاست‌های حمایتی خود از پژوهشگران بین‌المللی، هر سال تعدادی بورسیه کامل و جزئی ارائه می‌دهد. زبان تدریس معمولاً انگلیسی است و دانشجویان می‌توانند در طول تحصیل در پروژه‌های آموزشی یا پژوهشی دانشگاه همکاری کنند.

دانشگاه گرانادا

دانشگاه گرانادا (University of Granada – Universidad de Granada) یکی از دانشگاه‌های مطرح جنوب اسپانیا است که سابقه‌ای بیش از ۴ قرن دارد. تحصیل دکتری در اسپانیا در دانشگاه گرانادا به‌ویژه در رشته‌های ریاضیات، علوم کامپیوتر، مهندسی برق و فلسفه علم پرطرفدار است. این دانشگاه فضای بین‌المللی و دانشجویی بسیار فعالی دارد و یکی از مقاصد اصلی بورسیه‌های اراسموس ماندوس است. دوره‌های دکتری معمولاً بین سه تا چهار سال طول می‌کشند و دانشجویان می‌توانند از امکانات تحقیقاتی پیشرفته، کتابخانه‌های علمی و آزمایشگاه‌های مدرن استفاده کنند.

دانشگاه ناوارا

دانشگاه ناوارا (University of Navarra – Universidad de Navarra) در شهر پامپلونا قرار دارد و یکی از دانشگاه‌های خصوصی معتبر اسپانیا است. این دانشگاه در زمینه‌های مدیریت، علوم ارتباطات و بازرگانی بین‌الملل در سطح جهانی شناخته شده است و یکی از ایده‌الترین گزینه‌ها برای تحصیل پزشکی اسپانیا است. برنامه‌های دکتری در دانشگاه ناوارا معمولاً ترکیبی از آموزش، تحقیق و کارآموزی تخصصی هستند و به زبان انگلیسی تدریس می‌شوند. دانشگاه ناوارا با بسیاری از مؤسسات پژوهشی اروپا و آمریکا همکاری دارد و امکان گذراندن بخشی از پروژه تحقیقاتی در خارج از اسپانیا وجود دارد.

دانشگاه سویل

تحصیل دکتری در اسپانیا در دانشگاه سویل تجربه‌ای منحصربه‌فرد است، چون دانشگاه سویل (University of Seville – Universidad de Sevilla) در شهر فرهنگی و تاریخی سویل قرار دارد و محیطی آرام و پژوهش‌محور دارد. رشته‌های دکتری در حوزه‌های هنر، معماری، مهندسی صنعتی و تاریخ اروپا بسیار قوی هستند. دانشگاه سویل برای دانشجویان بین‌المللی خوابگاه و بورسیه‌های محدود ارائه می‌دهد و فرصت همکاری با مراکز فرهنگی شهر را نیز فراهم می‌کند.

دانشگاه ساراگوسا

دانشگاه ساراگوسا (University of Zaragoza – Universidad de Zaragoza) در شمال اسپانیا واقع شده و از نظر علمی در رشته‌های فیزیک، کشاورزی و مهندسی مکانیک بسیار معتبر است.  برنامه‌های دکتری این دانشگاه عمدتاً پژوهش‌محور و با همکاری صنعت برگزار می‌شوند. یکی از مزایای مهم آن، هزینه پایین زندگی در شهر ساراگوسا و محیط آرام برای انجام تحقیقات علمی است. بسیاری از دانشجویان ایرانی این دانشگاه را برای پذیرش دکتری در اسپانیا انتخاب می‌کنند چون هم شهریه و هم هزینه اقامت مقرون‌به‌صرفه است.

فرایند و مراحل پذیرش دکتری در اسپانیا

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های تحصیل دکتری در اسپانیا این است که برخلاف مقاطع کارشناسی و کارشناسی‌ارشد، پذیرش کاملاً پژوهش‌محور است. به‌عبارتی، شما باید از همان ابتدا روی موضوع تحقیقاتی و ارتباط با استاد راهنما تمرکز کنید، چون این دو عامل تعیین‌کننده هستند که دانشگاه پرونده شما را بررسی کند یا نه. در ادامه، گام‌های دقیق پذیرش دکتری در اسپانیا را می‌بینید:

1. گام اول: انتخاب حوزه تحقیقاتی و دانشگاه هدف

در اولین قدم باید مشخص کنید در چه زمینه‌ای قصد دارید پژوهش کنید. دانشگاه‌های اسپانیا هر سال لیستی از پوزیشن‌های دکتری باز (Open PhD Positions) را منتشر می‌کنند که شامل پروژه‌های تحقیقاتی فعال، استادان راهنما و بودجه‌های مرتبط است. با بررسی وب‌سایت رسمی دانشگاه‌ها (مانند UB، UAM، UPC و غیره) می‌توانید پروژه‌هایی را انتخاب کنید که با تخصص شما هم‌راستا هستند.

پیشنهاد: قبل از انتخاب استاد، مقالات اخیر او را در پایگاه‌هایی مثل ResearchGate یا Google Scholar بخوانید تا مطمئن شوید موضوع شما هم‌سو با علایق پژوهشی اوست.

2. گام دوم: مکاتبه با استاد راهنما (Supervisor)

در مقطع دکتری در اسپانیا، شما نمی‌توانید بدون تأیید استاد، اپلیکیشن خود را ارسال کنید. بنابراین لازم است با یک ایمیل حرفه‌ای و خلاصه، استاد راهنمای موردنظر را معرفی کرده و خلاصه‌ای از رزومه، پروپوزال، سوابق تحصیلی و مقالات خود را ارسال کنید.

در این ایمیل حتماً بنویسید که چرا به پروژه یا موضوع تحقیقاتی او علاقه‌مندید، چه تجربه علمی مرتبطی دارید و چگونه می‌توانید به تیم پژوهشی او ارزش اضافه کنید.

اگر استاد راهنما علاقه‌مند باشد، از شما می‌خواهد نسخه کامل پروپوزال را ارسال کرده یا جلسه آنلاین برگزار کند.

3. گام سوم: آماده‌سازی مدارک اپلیکیشن

بعد از تأیید استاد، باید مدارک خود را برای ثبت رسمی در دانشگاه آماده کنید. این مدارک شامل مدرک کارشناسی و کارشناسی‌ارشد، ترجمه رسمی ریزنمرات، پاسپورت، پروپوزال تحقیقاتی، مدرک زبان، رزومه علمی و توصیه‌نامه‌هاست. تمام مدارک باید با مهر رسمی و ترجمه اسپانیایی یا انگلیسی ارسال شوند.

زمان ارسال مدارک: اکثر دانشگاه‌ها از ژانویه تا مه پذیرش دارند، اما برخی از برنامه‌ها در طول سال نیز باز هستند.

4. گام چهارم: ارسال درخواست آنلاین (Online Application)

تمامی درخواست‌ها از طریق وب‌سایت رسمی دانشگاه انجام می‌شود. در فرم اپلیکیشن باید اطلاعات شخصی، سوابق تحصیلی، رزومه و مدارک اسکن‌شده را بارگذاری کنید. در پایان، مبلغ کمی (حدود ۳۰ تا ۵۰ یورو) برای بررسی پرونده پرداخت می‌شود. پس از ارسال، سیستم دانشگاه یک کد پیگیری به شما می‌دهد و بررسی پرونده معمولاً بین ۴ تا ۸ هفته طول می‌کشد.

5. گام پنجم: مصاحبه علمی (Academic Interview)

اگر مدارک شما مورد تأیید باشد، استاد راهنما یا کمیته پذیرش از شما دعوت می‌کند تا در مصاحبه علمی شرکت کنید. مصاحبه معمولاً به‌صورت آنلاین و به زبان انگلیسی برگزار می‌شود. در این جلسه، درباره سوابق تحصیلی، توانایی تحقیقاتی، و درک شما از موضوع پروپوزال سؤال می‌شود.

نکته: در اسپانیا، استاد راهنما نقش اصلی در پذیرش دکتری را دارد؛ بنابراین عملکرد شما در مصاحبه می‌تواند سرنوشت‌ساز باشد.

6. گام ششم: دریافت پذیرش رسمی (Offer Letter)

پس از موفقیت در مصاحبه، دانشگاه برای شما نامه پذیرش رسمی صادر می‌کند. در این نامه، اطلاعاتی مانند مدت دوره دکتری، نوع بورسیه (در صورت وجود)، نام استاد راهنما و زمان شروع برنامه ذکر می‌شود.

7. گام هفتم: دریافت ویزای دانشجویی اسپانیا

با داشتن نامه پذیرش و مدارک مالی و بیمه، باید برای ویزای تحصیلی اسپانیا (Student Visa Type D) اقدام کنید. مدت این ویزا معمولاً یک‌ساله است و هر سال قابل تمدید می‌باشد. پس از سه سال تحصیل، در صورت اشتغال به کار یا پروژه پژوهشی، می‌توانید برای اقامت بلندمدت اقدام کنید.

8. گام هشتم: ثبت‌نام در دانشگاه و شروع پژوهش

پس از ورود به اسپانیا، باید در دانشگاه مقصد ثبت‌نام حضوری انجام دهید و با استاد راهنما قرارداد تحقیقاتی امضا کنید. از همان هفته‌های اول، کار پژوهش و جمع‌آوری داده‌ها آغاز می‌شود. دانشجویان دکتری معمولاً موظف‌اند در سمینارها و کارگاه‌های پژوهشی دانشگاه شرکت کنند و هر سال گزارش پیشرفت پروژه را ارائه دهند.

شرایط ویزای دانشجویی دکتری در اسپانیا و اقامت پس از تحصیل

برای تحصیل دکتری در اسپانیا، متقاضیان ایرانی باید ویزای نوع D دریافت کنند. این ویزا برای دوره‌های بیش از شش ماه صادر می‌شود و مخصوص دانشجویان بین‌المللی است. در این ویزا شما مجاز به اقامت در اسپانیا، تحصیل، و انجام کار دانشجویی پاره‌وقت خواهید بود.

مدارک موردنیاز برای ویزای تحصیلی اسپانیا در مقطع دکتری

1. نامه پذیرش رسمی (Offer Letter) از دانشگاه مورد تأیید وزارت علوم اسپانیا
2. پاسپورت معتبر با حداقل ۱۲ ماه اعتبار
3. فرم تکمیل‌شده درخواست ویزا و عکس پاسپورتی جدید
4. بیمه درمانی بین‌المللی معتبر تا پایان دوره تحصیل
5. مدارک تمکن مالی (حداقل ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ یورو در ماه برای پوشش هزینه زندگی)
6. مدرک محل اقامت در اسپانیا (خوابگاه یا اجاره‌نامه)
7. ترجمه رسمی مدارک تحصیلی و ریزنمرات با تأیید وزارت خارجه و سفارت اسپانیا
8. گواهی عدم سوءپیشینه و ترجمه رسمی آن

فرآیند بررسی مدارک معمولاً بین ۴ تا ۸ هفته زمان می‌برد. توصیه می‌شود حداقل دو ماه قبل از تاریخ شروع دوره برای ویزا اقدام کنید.

اجازه کار حین تحصیل دکتری در اسپانیا

دانشجویان دکتری در اسپانیا می‌توانند تا ۳۰ ساعت در هفته به‌صورت پاره‌وقت کار کنند. اگر در یک پروژه پژوهشی شرکت دارید، معمولاً از همان پروژه حقوق دریافت می‌کنید و دیگر نیازی به کار بیرونی نخواهید داشت. این حقوق معمولاً بین ۹۰۰ تا ۱۳۰۰ یورو در ماه است و بسته به دانشگاه و نوع پروژه متفاوت خواهد بود.

تمدید ویزا و اقامت پس از تحصیل دکتری در اسپانیا

پس از پایان دوره دکتری، شما می‌توانید اقامت خود را از ویزای تحصیلی به ویزای جست‌وجوی کار (Job-Seeking Visa) تبدیل کنید. این ویزا یک‌ساله است (با قابلیت تمدید تا دو سال) و در طول آن مجاز خواهید بود در اسپانیا بمانید و شغل مرتبط با تخصص خود پیدا کنید. در صورتی که در این مدت کار پیدا کنید، اقامت شما به اقامت کاری (Work Residence Permit) تبدیل می‌شود.

طبق قانون جدید مهاجرت تحصیلی به اسپانیا (Real Decreto 629/2022)، فارغ‌التحصیلان مقطع دکتری می‌توانند پس از ۵ سال کار تمام‌وقت در اسپانیا برای دریافت اقامت دائم (Permanent Residence) اقدام کنند.

یکی از مزایای تحصیل دکتری در اسپانیا این است که متقاضی می‌تواند هم‌زمان برای همراهی همسر و فرزندان زیر ۱۸ سال درخواست دهد. اعضای خانواده اجازه اقامت قانونی و تحصیل خواهند داشت و در صورت داشتن پیشنهاد شغلی، می‌توانند در اسپانیا کار کنند.

کار دانشجویی و آینده شغلی پس از دکتری در اسپانیا

تحصیل دکتری در اسپانیا فقط یک مسیر علمی نیست؛ در واقع برای بسیاری از دانشجویان بین‌المللی، پلی است برای ساختن آینده‌ای حرفه‌ای در یکی از پویاترین بازارهای کار اروپا. اسپانیا در دهه اخیر با رشد سریع در صنایع فناوری، تحقیق و توسعه (R&D) و استارتاپ‌های نوآورانه، فرصت‌های شغلی گسترده‌ای برای پژوهشگران و متخصصان ایجاد کرده است.

در مقطع دکتری در اسپانیا، بسیاری از دانشجویان در قالب قراردادهای پژوهشی یا پروژه‌های تحقیقاتی مشغول به کار می‌شوند. این کارها نه‌تنها تجربه‌ی علمی محسوب می‌شوند بلکه حقوق ماهیانه نیز دارند. میانگین درآمد دانشجویان دکتری در اسپانیا بین ۱۰۰۰ تا ۱۸۰۰ یورو در ماه است که بسته به نوع پروژه، دانشگاه و میزان بودجه متغیر است.

علاوه بر آن، شما می‌توانید در دانشگاه به‌عنوان دستیار پژوهش (Research Assistant) یا دستیار تدریس (Teaching Assistant) مشغول به کار شوید. این موقعیت‌ها معمولاً نیمه‌وقت هستند و در ازای کمک در تدریس یا انجام پژوهش، حقوق دریافت می‌کنید.

فارغ‌التحصیلان تحصیل دکتری در اسپانیا معمولاً در سه مسیر شغلی اصلی وارد بازار کار می‌شوند:

• پژوهش و دانشگاه:

بسیاری از دکتری‌ها پس از پایان دوره، در مراکز تحقیقاتی یا دانشگاه‌ها مشغول به کار می‌شوند. اسپانیا بیش از ۷۰ مؤسسه تحقیقاتی وابسته به دولت دارد که در زمینه‌هایی مانند نانوتکنولوژی، علوم داده، مهندسی انرژی و علوم زیستی فعالیت می‌کنند.

• صنعت و شرکت‌های خصوصی:

شرکت‌های بزرگ اسپانیایی مانند Telefónica، Repsol، Santander و Seat به دنبال پژوهشگران متخصص برای واحدهای تحقیق و توسعه هستند. اگر رشته شما در حوزه‌های فناوری، هوش مصنوعی، محیط‌زیست یا اقتصاد باشد، احتمال جذب در این شرکت‌ها بسیار بالاست.

• استارتاپ‌ها و پروژه‌های بین‌المللی:

اسپانیا در سال‌های اخیر به یکی از قطب‌های استارتاپی اروپا تبدیل شده است. شهرهای مادرید و بارسلونا میزبان بیش از ۶۵۰۰ استارتاپ فعال هستند. بسیاری از فارغ‌التحصیلان دکتری با استفاده از دانش تخصصی خود، وارد مسیر کارآفرینی می‌شوند یا به عنوان محقق در پروژه‌های اتحادیه اروپا (مثل Horizon Europe) استخدام می‌گردند.

نرخ اشتغال فارغ‌التحصیلان دکتری در اسپانیا

بر اساس گزارش سال ۲۰۲۵ وزارت علوم اسپانیا، بیش از ۸۷٪ فارغ‌التحصیلان دکتری طی ۶ ماه پس از پایان تحصیل وارد بازار کار می‌شوند. نکته جالب اینجاست که حدود ۴۰٪ آن‌ها در پروژه‌های تحقیقاتی بین‌المللی مشغول به کار می‌شوند، و مابقی در بخش خصوصی، دانشگاه‌ها و مؤسسات علمی اروپایی استخدام می‌گردند.

پس از پایان تحصیل دکتری در اسپانیا، شما می‌توانید با پیدا کردن شغل تمام‌وقت در حوزه تخصصی خود، نوع اقامتتان را از تحصیلی به کاری تغییر دهید. پس از ۵ سال کار قانونی و پرداخت بیمه و مالیات، امکان درخواست اقامت دائم اسپانیا (Permanent Residence) فراهم می‌شود. با اقامت دائم، شما از مزایای کامل شهروندی اسپانیا مانند خدمات درمانی، حقوق بازنشستگی و آزادی سفر در اتحادیه اروپا بهره‌مند خواهید شد.

در مقایسه با کشورهایی مانند آلمان یا فرانسه، هزینه زندگی در اسپانیا پایین‌تر است و نرخ بیکاری فارغ‌التحصیلان دکتری نیز کمتر از میانگین اروپا گزارش شده است. از طرفی، آب‌وهوای مطلوب، فرهنگ گرم و محیط بین‌المللی، اسپانیا را به یکی از بهترین مقاصد برای تحصیل دکتری و ماندن پس از فارغ‌التحصیلی تبدیل کرده است.

راهی مطمئن‌تر برای شروع مسیر دکتری در اسپانیا

مسیر تحصیل دکتری در اسپانیا بدون شک یکی از ارزشمندترین تجربه‌های زندگی هر فرد است، اما پر از جزئیات، مدارک، مکاتبات و تصمیم‌های حساس است. از پیدا کردن استاد راهنما تا تنظیم پروپوزال، از ترجمه مدارک تا دریافت ویزا — همه‌ی این مراحل زمان‌بر، تخصصی و گاهی گیج‌کننده‌اند.

بسیاری از متقاضیان با وجود داشتن رزومه قوی، به‌دلیل انتخاب نادرست استاد یا ناقص بودن مدارک، از مرحله‌ی پذیرش دکتری در اسپانیا باز می‌مانند. اینجاست که همراهی یک تیم حرفه‌ای تفاوت ایجاد می‌کند.

درنای آبی با سال‌ها تجربه در پرونده‌های موفق دکتری و همکاری مستقیم با دانشگاه‌ها و استادان اروپایی، مسیر اپلای اسپانیا را هدفمند و بی‌استرس می‌کند. از طراحی پروپوزال و مکاتبه با استاد تا تکمیل مدارک، ترجمه رسمی و مشاوره برای ویزا، تیم ما کنار شماست تا احتمال موفقیتتان چندبرابر شود.

اگر تصمیم دارید مسیر دکتری در اسپانیا را آغاز کنید، این تصمیم ارزشمند را تنها نروید. مشاوران ما در درنای آبی آماده‌اند تا در یک مشاوره‌ی رایگان، شرایط شما را بررسی کنند، مزایا و معایب تحصیل در اسپانیا را کامل برایتان شرح دهند و بهترین گزینه انتخاب دانشگاه و بورسیه را به شما معرفی نمایند.

همین حالا فرم مشاوره رایگان را در سایت پر کنید و اولین قدم را با اطمینان بردارید.