معرفی کامل بورسیه دولتی ترکیه
بورسیه دولتی ترکیه که با عنوان رسمی Türkiye Scholarships یا بورسلاری ترکیه شناخته میشود، یکی از جامعترین و معتبرترین برنامههای بورسیه در سطح جهان است که توسط دولت ترکیه برای دانشجویان بینالمللی از بیش از ۱۷۰ کشور دنیا ارائه میشود. این برنامه در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد، دکتری و دورههای پژوهشی اجرا میگردد و طیف گستردهای از رشتههای تحصیلی را در بر میگیرد.
اهداف و ویژگیهای اصلی بورسیه دولتی ترکیه
برنامه Türkiye Scholarships تنها یک کمکهزینه تحصیلی نیست، بلکه یک سیستم پشتیبانی جامع است که دانشجویان را از مرحله پذیرش تا پایان تحصیل و حتی ورود به بازار کار در ترکیه همراهی میکند. این برنامه با هدف افزایش تعاملات بینالمللی علمی و فرهنگی طراحی شده و تمرکز آن بر جذب استعدادهای برتر از سراسر دنیاست.
مزایای اصلی بورسیه دولتی ترکیه
نوع حمایت | توضیحات |
معافیت کامل از شهریه | شهریه دانشگاه بهطور کامل پوشش داده میشود. |
کمکهزینه ماهیانه | مقطع کارشناسی: 4500 لیر / ارشد: 6500 لیر / دکتری: 9000 لیر (برنامههای تمام وقت) |
خوابگاه رایگان دولتی | اسکان در خوابگاههای دانشگاهی بدون پرداخت هزینه |
بیمه درمانی کامل | بیمه دانشجویی شامل خدمات درمانی و اورژانس در ترکیه |
دوره زبان ترکی رایگان | دوره یکساله آموزش زبان ترکی قبل از ورود به رشته اصلی |
بلیط رفت و برگشت | هزینه پرواز ورود به ترکیه و بازگشت پس از فارغالتحصیلی |
مقاطع تحت پوشش بورسیه:
- کارشناسی (Undergraduate Scholarships)
- کارشناسی ارشد (Graduate Scholarships)
- دکتری (PhD Scholarships)
- برنامههای تحقیقاتی و پژوهشی (Research Scholarships)
- برنامههای هنری (Art Scholarships)
- برنامههای مشترک با دانشگاهها (Joint/Partnered Programs)
زبان تحصیل در برنامههای بورسیه
زبان تدریس در دانشگاه های ترکیه ممکن است ترکی یا انگلیسی باشد. بسته به رشته و دانشگاه، متقاضی باید مدرک زبان معتبر ارائه دهد یا پیش از شروع تحصیل، در دوره رایگان آمادگی زبان ترکی (TÖMER) شرکت کند. در صورتی که رشته موردنظر به زبان انگلیسی ارائه شود، ارائه نمره معتبر IELTS یا TOEFL الزامی است.
تنوع رشتههای بورسیهدار در ترکیه: از مهندسی تا هنر
برنامه بورسیه دولتی ترکیه (Türkiye Scholarships) تنها به چند رشته دانشگاهی خاص محدود نمیشود. در واقع، یکی از دلایل محبوبیت بالای این بورسیه در میان دانشجویان ایرانی، تنوع گسترده رشتههای قابل پوشش در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری است.
برخلاف برخی کشورها که بورسیهها فقط برای رشتههای فنی یا پزشکی هستند، در ترکیه حتی رشتههای هنری، تربیت بدنی، زبان، فلسفه و حتی آشپزی هم در لیست رشته های بورسیه ترکیه قرار دارند.
این برنامه دولتی، در کنار حمایت مالی و تحصیلی کامل، سعی دارد از اکثر گروههای علمی و کاربردی حمایت کند تا ترکیه را به مقصدی جامع برای دانشجویان بینالمللی تبدیل کند.
گروههای اصلی رشتههای بورسیهدار ترکیه
برای درک بهتر، میتوان رشتههای بورسیه ترکیه را در ۵ گروه کلی تقسیمبندی کرد:
گروه رشتهای | توضیح کلی | میزان رقابت برای بورسیه |
1. رشتههای مهندسی و علوم پایه | رشتههای فنی، تحلیلی و ساختاری مانند کامپیوتر، عمران، فیزیک، شیمی و … | رقابت بالا – پرتقاضا بین متقاضیان ایرانی |
2. علوم انسانی و علوم اجتماعی | رشتههای نظری و تحلیلمحور مانند روانشناسی، ادبیات، زبان، جامعهشناسی و … | رقابت متوسط – بورسیه در اکثر دانشگاهها ارائه میشود |
3. رشتههای هنر، طراحی و معماری | رشتههای خلاقانه و تجسمی مانند گرافیک، موسیقی، معماری، بازیگری و … | رقابت متوسط – نیاز به portfolio دارد |
4. رشتههای حرفهای، مهارتی و خاص | مثل آشپزی، گردشگری، ورزش، هوانوردی، طراحی بازی | رقابت پایینتر – مناسب برای متقاضیان با انگیزهنامه قوی |
بیشترین بورسیهها در کدام گروه است؟
طبق دادههای منتشرشده در سایت رسمی turkiyeburslari.gov.tr، گروههای زیر بیشترین تعداد بورسیه را به خود اختصاص میدهند:
- مهندسی و فناوری اطلاعات
- روابط بینالملل و علوم سیاسی
- روانشناسی و علوم رفتاری
- پرستاری و علوم سلامت
- معماری و طراحی شهری
چه رشتههایی کمتر رقابتی ولی قابل بورسیه هستند؟
رشتههایی مانند فلسفه، تاریخ هنر، کشاورزی، طراحی لباس، گردشگری و تربیت بدنی معمولاً با رقابت پایینتری همراهاند و برای دانشجویانی که رزومه و انگیزهنامه قوی دارند، فرصت طلایی برای دریافت بورسیه محسوب میشوند.
رشتههای مهندسی و علوم پایه در بورسیه ترکیه
رشتههای مهندسی و علوم پایه، از اصلیترین و پرطرفدارترین گروهها در لیست رشته های بورسیه ترکیه هستند. این رشتهها هم از نظر حجم پذیرش، هم از نظر فرصتهای شغلی پس از فارغالتحصیلی، در اولویت برنامههای بورسیه دولتی ترکیه (Türkiye Scholarships) قرار دارند.
چرا رشتههای مهندسی و علوم پایه بیشترین شانس بورسیه را دارند؟
- بیشترین تعداد ظرفیت در دانشگاههای دولتی ترکیه در این گروه تعریف شده
- نیاز بازار کار ترکیه و کشورهای همسایه به فارغالتحصیلان فنی
- امکان ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر و فرصتهای پژوهشی
- اغلب رشتهها به زبان انگلیسی نیز ارائه میشوند
- وجود دانشگاههای بینالمللی و فنی با رتبههای جهانی (مثل ITU، METU، YTU)
رشتههای اصلی بورسیهدار در این گروه
رشتههایی که بیشترین پوشش بورسیه را دارند شامل موارد زیر هستند:
مهندسیها:
- مهندسی کامپیوتر
- مهندسی برق و الکترونیک
- مهندسی عمران
- مهندسی مکانیک
- مهندسی صنایع
- مهندسی مواد و متالورژی
- مهندسی شیمی
- مهندسی محیط زیست
- مهندسی هوافضا
- مهندسی ژئوماتیک و نقشهبرداری
- مهندسی نرمافزار
علوم پایه:
- ریاضیات
- فیزیک
- شیمی
- زیستشناسی
- آمار و احتمال
- علوم زمین و ژئوفیزیک
- فناوری نانو و علوم بینرشتهای
زبان آموزش این رشتهها
- بسیاری از رشتههای مهندسی در ترکیه به زبان انگلیسی ارائه میشوند.
- داشتن مدرک IELTS (۶ یا بالاتر) یا TOEFL iBT (۷۸+) برای این رشتهها الزامی است.
- برای همهٔ بورسیهگیران، گذراندن یکسال زبان ترکی تا اخذ گواهی C1 الزامی است.
در کدام دانشگاهها این رشتهها با بورسیه ارائه میشوند؟
برخی از مهمترین دانشگاههایی که رشتههای مهندسی و علوم پایه را با بورسیه دولتی ارائه میدهند عبارتند از:
دانشگاه | رتبه جهانی تقریبی | زبان ارائه | محل |
Middle East Technical University (METU) | بین ۵۰۰ تا ۶۰۰ | انگلیسی | آنکارا |
Istanbul Technical University (ITU) | ~۶۰۰ | انگلیسی / ترکی | استانبول |
Yıldız Technical University (YTU) | ~۹۰۰ | ترکی | استانبول |
Boğaziçi University | بین ۵۰۰ تا ۷۰۰ | انگلیسی | استانبول |
Hacettepe University | ~۸۰۰ | انگلیسی / ترکی | آنکارا |
نکات طلایی برای متقاضیان بورسیه مهندسی
- مهندسی کامپیوتر و مهندسی صنایع از پرتقاضاترین رشتهها هستند؛ اما رقابت در آنها بسیار بالاست.
- برای کاهش رقابت، میتوان به سراغ گرایشهایی مثل مهندسی محیط زیست، مواد، یا علوم پایه رفت.
- رزومه قوی، انگیزهنامه منطقی و نمره زبان بالا، نقش کلیدی در قبولی دارد.
رشتههای علوم انسانی و علوم اجتماعی در بورسیه ترکیه
رشتههای علوم انسانی و اجتماعی از جمله گستردهترین و قدیمیترین حوزههای دانشگاهی هستند که هم در مقطع کارشناسی و هم در مقاطع تحصیلات تکمیلی، سهم قابلتوجهی از رشتههای بورسیه ترکیه را به خود اختصاص دادهاند.
این گروه برای متقاضیانی مناسب است که به تحلیل، نوشتن، تدریس، تحقیق، روابط بینالملل یا توسعه اجتماعی علاقه دارند. بسیاری از دانشجویان ایرانی نیز به دلیل تطابق فرهنگی و فرصتهای شغلی، بهویژه در رشتههایی مانند روانشناسی، زبان انگلیسی و علوم سیاسی به این حوزه علاقهمند هستند.
لیست رشتههای علوم انسانی و اجتماعی مشمول بورسیه
برخی از رشتههای تحصیلی بورسیه ترکیه در این گروه عبارتند از:
علوم اجتماعی:
- روانشناسی
- علوم تربیتی
- علوم سیاسی
- روابط بینالملل
- جامعهشناسی
- علوم ارتباطات
- روزنامهنگاری
- مطالعات جنسیت
- مطالعات مهاجرت
- حقوق (در برخی برنامهها)
علوم انسانی:
- زبان و ادبیات فارسی، عربی، ترکی، انگلیسی و سایر زبانها
- تاریخ
- فلسفه
- الهیات
- انسانشناسی
- تاریخ هنر
ویژگیهای مهم این گروه:
- رشتههای این گروه معمولاً نیاز به آزمون ورودی خاص ندارند (بهجز برخی استثناها مثل حقوق).
- تأکید اصلی در فرآیند پذیرش روی انگیزهنامه، توصیهنامه، رزومه تحصیلی و هدف پژوهشی است.
- در مقطع دکتری، داشتن پروپوزال قوی و مرتبط با مسائل اجتماعی یا فرهنگی ترکیه یک مزیت بزرگ محسوب میشود.
- برخی از این رشتهها به زبان انگلیسی و برخی به زبان ترکی ارائه میشوند.
رزرو وقت مشاوره (رایگان)
زبان تدریس و مدرک زبان موردنیاز
زبان تدریس | مدرک لازم |
انگلیسی | IELTS 6.0+ یا TOEFL iBT 80+ |
ترکی استانبولی | مدرک TÖMER سطح C1 (یا گذراندن دوره رایگان زبان ترکی) |
نکته: اگر برنامه تحصیلی به زبان ترکی باشد، بورسیه شامل دوره زبان یکساله رایگان خواهد شد.
دانشگاههایی که این رشتهها را ارائه میدهند
- Boğaziçi University – زبان و ادبیات انگلیسی، روانشناسی
- Ankara University – روابط بینالملل، فلسفه، علوم سیاسی
- Istanbul University – جامعهشناسی، تاریخ، حقوق
- Hacettepe University – روانشناسی، علوم تربیتی
- Marmara University – روزنامهنگاری، الهیات، مطالعات فرهنگی
نکات مهم برای متقاضیان بورسیه علوم انسانی
- رشتههایی مانند روانشناسی، زبان انگلیسی و علوم سیاسی جزو رشتههای محبوب هستند، اما رقابت نسبتاً بالاست.
- برای افزایش شانس قبولی، میتوانید به سراغ رشتههایی با تقاضای کمتر مثل فلسفه، تاریخ، یا ادبیات ترکی بروید.
- علاقهمندی به فرهنگ ترکیه، خاورمیانه یا مسائل بینفرهنگی، در انگیزهنامه شما یک نکته مثبت محسوب میشود.
رشتههای هنر، طراحی و معماری در بورسیه ترکیه
برخلاف تصور رایج که بورسیههای دولتی معمولاً به رشتههای مهندسی یا علوم پایه اختصاص دارد، ترکیه یکی از معدود کشورهایی است که در قالب برنامه بورسیه دولتی (Türkiye Scholarships)، طیف گستردهای از رشتههای هنری، طراحی و معماری را نیز پوشش میدهد.
اگر به رشتههای خلاقانه علاقهمند هستید، از معماری و طراحی گرافیک گرفته تا موسیقی، نقاشی یا بازیگری، میتوانید با داشتن یک رزومه هنری قوی، برای این بورسیه معتبر اقدام کنید.
رشتههای بورسیهدار در حوزه هنر، طراحی و معماری
رشتههای زیر بهصورت رسمی در لیست رشته های بورسیه ترکیه در دانشگاههای معتبر قرار دارند:
هنرهای تجسمی و زیبا:
- نقاشی
- عکاسی
- مجسمهسازی
- تصویرسازی
- هنرهای معاصر
- طراحی لباس و مد
- هنرهای نمایشی و تئاتر
- طراحی صحنه
- بازیگری
طراحی و گرافیک:
- طراحی گرافیک
- طراحی صنعتی
- طراحی کاراکتر و انیمیشن
- طراحی دیجیتال
- طراحی بصری رسانه
معماری و شهرسازی:
- معماری
- معماری داخلی
- طراحی شهری
- حفاظت و مرمت آثار تاریخی
دانشگاههای برجسته برای رشتههای هنری
برخی از دانشگاههایی که بهترین رشته های هنر برای مهاجرت را همراه با بورسیه ارائه میدهند، از شهرت بینالمللی بسیار خوبی برخوردارند:
دانشگاه | تخصص هنری | شهر | رتبه تقریبی |
Mimar Sinan Fine Arts University | هنرهای زیبا، نقاشی، طراحی | استانبول | ~Top 15 در ترکیه |
Anadolu University | انیمیشن، تئاتر، موسیقی | اسکیشهیر | مطرح در رسانه و سینما |
Marmara University – Fine Arts Faculty | گرافیک، طراحی صنعتی | استانبول | شناختهشده |
Hacettepe University – Faculty of Fine Arts | طراحی لباس، هنرهای معاصر | آنکارا | معتبر دولتی |
نکات کاربردی برای متقاضیان بورسیه هنری
- بورسیه هنر در ترکیه بیشتر در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد ارائه میشود.
- در مقطع دکتری، رشتههای تحقیقمحور مانند «تاریخ هنر» یا «نقد هنر معاصر» اولویت دارند.
- اگر سابقه شرکت در جشنواره، نمایشگاه، دوره هنری یا پروژه خلاقانه دارید، حتماً در انگیزهنامه ذکر شود.
- انتخاب دانشگاه هنری مناسب با سابقه بینالمللی (مانند معمار سنان) شانس شما را افزایش میدهد.
رشتههای علوم سلامت در بورسیه ترکیه
اگرچه رشتههای پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی معمولاً شامل بورسیه دولتی ترکیه نمیشوند، اما بسیاری از رشتههای علوم سلامت و پیراپزشکی در لیست رسمی رشتههای بورسیه ترکیه قرار دارند. این رشتهها نه تنها تقاضای بالایی در ترکیه و منطقه دارند، بلکه آینده شغلی و مسیر اقامتی مطلوبی را نیز فراهم میکنند.
این گروه برای متقاضیانی مناسب است که علاقهمند به فعالیت در حوزههای درمانی، مراقبتی یا بهداشت عمومی هستند، بدون اینکه الزاماً وارد مسیر سختگیرانه پزشکی شوند.
رشتههای بورسیهدار علوم سلامت (غیرپزشکی)
سیاست ۲۰۲۵ برای سلامت به این شکل است که کارشناسی سلامت شامل بورسیه است؛ اما در تحصیلات تکمیلی، بورسیه در حوزهٔ سلامت اعطا نمیشود. در لیست رشتههای تحصیلی بورسیه ترکیه، این گروه شامل موارد زیر است:
رشتههای پرکاربرد و پرتقاضا:
- پرستاری (Nursing)
- فیزیوتراپی و توانبخشی (Physiotherapy & Rehabilitation)
- علوم آزمایشگاهی پزشکی (Medical Laboratory Techniques)
- مامایی (Midwifery)
- بهداشت عمومی (Public Health)
- تغذیه و رژیم درمانی (Nutrition & Dietetics)
- داروسازی بالینی (در برنامههای خاص)
رشتههای تخصصیتر:
- دامپزشکی
- سمشناسی
- بیوانفورماتیک پزشکی
- علوم اعصاب پایه
- سلامت روان جامعهمحور
دانشگاههایی که این رشتهها را ارائه میدهند
دانشگاه | رشتههای شاخص | زبان تدریس | رتبه کشوری |
Hacettepe University | پرستاری، تغذیه، فیزیوتراپی | ترکی / انگلیسی | ممتاز در علوم سلامت |
Ege University | فیزیوتراپی، مامایی، داروسازی | ترکی | قدیمی و تخصصی |
Ankara University | بهداشت عمومی، آزمایشگاه | ترکی | شناختهشده |
Istanbul University | دامپزشکی، سلامت روان | ترکی / انگلیسی | رتبه برتر کشوری |
مزایای تحصیل این رشتهها با بورسیه دولتی
- معافیت کامل از شهریه
- حقوق ماهیانه دانشجویی (45۰۰–9۰۰۰ لیر بسته به مقطع)
- اقامت رایگان در خوابگاههای دانشگاهی (برای کارشناسی هزینه خوابگاههای دولتی پوشش داده میشود؛ تحصیلات تکمیلی پس از سال اول کمکهزینه مسکن ماهانه (۶۰۰۰ لیر استانبول/آنکارا، ۵۰۰۰ لیر سایر شهرها) پرداخت میشود.)
- بیمه سلامت و خدمات پزشکی دولتی
- یکسال دوره رایگان زبان ترکی برای همه برگزیدگان بورسیه (در صورت نداشتن مدرک C1)، صرفنظر از زبان برنامه اصلی.
نکات کلیدی برای متقاضیان بورسیه علوم سلامت
- پرستاری، فیزیوتراپی و تغذیه از جمله رشتههایی هستند که هم شانس بالای پذیرش دارند و هم در آینده امکان کار و اقامت بلندمدت فراهم میکنند.
- دامپزشکی در ترکیه نیز جایگاه آکادمیک بالایی دارد و اغلب در دانشگاه های ترکیه برای بورسیه وجود دارد.
- علاقهمندان به علوم آزمایشگاهی و بهداشت عمومی باید در انگیزهنامه نشان دهند که آگاهی اجتماعی دارند و قصد دارند در حوزههای خدماتی مفید فعالیت کنند.
- اگر سابقه داوطلبی در حوزه سلامت، کار در مراکز درمانی، یا فعالیتهای پژوهشی دارید، حتماً در رزومه و انگیزهنامه ذکر کنید.
رشتههای خاص، حرفهای و مهارتی در بورسیه ترکیه
یکی از مزیتهای کمتر شناختهشده بورسیه دولتی ترکیه (Türkiye Bursları) این است که فقط محدود به رشتههای آکادمیک کلاسیک (مثل مهندسی، پزشکی یا هنر) نیست؛ بلکه طیف گستردهای از رشتههای کاربردی، حرفهای، مهارتی و فنی را نیز شامل میشود.
این رشتهها مناسب افرادی است که قصد دارند در صنایع خاصی فعالیت عملی داشته باشند، یا مهارت خود را در یک مسیر حرفهای خاص به سطح بینالمللی ارتقا دهند.
لیست رشتههای بورسیهدار حرفهای و خاص
رشتههای صنعت گردشگری، هتلداری و مدیریت رویداد:
- گردشگری و مدیریت مهمانداری (Tourism and Hotel Management)
- مدیریت رویداد و مراسم
- مدیریت سفرهای تجاری
رشتههای فنی و مهارتی:
- آشپزی بینالمللی و هنرهای آشپزی (Gastronomy & Culinary Arts)
- خدمات غذایی و نوشیدنی
- هنر نوشیدنیهای بینالمللی (Barista, Mixology)
رسانه، انیمیشن و بازیسازی:
- طراحی بازی دیجیتال
- توسعه بازی و انیمیشن
- سینمای دیجیتال و تدوین
- جلوههای ویژه
- طراحی کاراکتر
ورزش و تربیت بدنی:
- تربیت بدنی و علوم ورزشی
- فیزیولوژی ورزشی
- مدیریت باشگاهها و سازمانهای ورزشی
- روانشناسی ورزشی
دانشگاههای ارائهدهنده این رشتهها
دانشگاه | رشتههای شاخص | شهر | زبان تدریس |
Gazi University | تربیت بدنی، ورزش | آنکارا | ترکی/انگلیسی (بسته به برنامه) |
Anadolu University | انیمیشن، بازیسازی | اسکیشهیر | ترکی/انگلیسی |
Yeditepe University | هنرهای آشپزی، گردشگری | استانبول | انگلیسی |
Akdeniz University | گردشگری، مدیریت هتل | آنتالیا | ترکی/انگلیسی |
مدارک و الزامات خاص این رشتهها
این رشتهها بیشتر مهارتمحور و عملی هستند، پس در کنار مدارک عمومی بورسیه (مدارک تحصیلی، انگیزهنامه و…)، موارد زیر توصیه میشود:
- نمونه پروژه (پورتفولیو) برای رشتههای هنری و دیجیتال
- ویدئو کوتاه از اجرای عملی (مثلاً در مورد آشپزی یا تمرین ورزشی)
- گواهینامههای بینالمللی مرتبط (مثلاً دورههای فنی حرفهای، دورههای آشپزی، فتوشاپ، Unity و…)
- سابقه شرکت در رقابتها، جشنوارهها، نمایشگاهها یا مسابقات
چگونه مسیر دریافت بورسیه تحصیلی در ترکیه را با اطمینان طی کنیم؟
اگر همچنان در انتخاب رشته یا بررسی شرایط بورسیه تحصیلی در ترکیه دچار تردید هستید، پیشنهاد میکنیم از خدمات تخصصی مشاوره و همراهی مجموعه درنای آبی استفاده کنید.
درنای آبی یک مؤسسه مهاجرتی معتبر با دفاتر فعال در ایران، کانادا و ترکیه است که با بهرهگیری از تیمی حرفهای، دانشمحور و بهروز، خدمات جامعی در زمینه اپلای، اخذ پذیرش، دریافت بورسیه، و ویزای تحصیلی ارائه میدهد.
از ارزیابی اولیه شرایط متقاضی، انتخاب رشته و دانشگاه متناسب با اهداف تحصیلی و شغلی، تا نگارش حرفهای مدارک (مانند رزومه و انگیزهنامه) و پیگیری مراحل بورسیه، کارشناسان ما در تمام مراحل در کنار شما خواهند بود.
با همراهی درنای آبی، مسیر تحصیل در ترکیه برایتان شفافتر، سریعتر و مطمئنتر خواهد بود.
برای دریافت مشاوره تخصصی، همین حالا از طریق وبسایت رسمی مجموعه اقدام کنید یا فرم درخواست مشاوره را تکمیل کنید تا کارشناسان ما در کوتاهترین زمان با شما تماس بگیرند
ما در کنار تو هستیم، تا مسیر مهاجرتی آسانی را طی کنی.
برای رزرو وقت مشاوره کافی است تلفن تماس خود را ثبت کنی.

