بورسیه تحصیلی در سوئد یکی از پرتقاضاترین روش‌ها برای تأمین هزینه‌های تحصیل و زندگی در یکی از برترین کشورهای اروپاست. با توجه به شهریه‌های بالا برای دانشجویان غیراروپایی، بسیاری از متقاضیان ایرانی به دنبال بورسیه‌هایی هستند که امکان تحصیل رایگان یا کم‌هزینه را فراهم کند. اما آیا واقعاً تحصیل رایگان در سوئد برای ایرانی‌ها امکان‌پذیر است؟
آیا تحصیل رایگان در سوئد ممکن است؟
تحصیل رایگان در سوئد تنها برای شهروندان کشورهای اتحادیه اروپا (EU) و منطقه اقتصادی اروپا (EEA) امکان‌پذیر است. دانشجویان بین‌المللی خارج از این مناطق، از جمله ایرانی‌ها، باید برای تحصیل در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد شهریه پرداخت کنند. این شهریه معمولاً بین 80,000 تا 295,000 کرون در سال متغیر است و بسته به دانشگاه و رشته می‌تواند بیشتر یا کمتر باشد.
با این حال، دانشگاه‌های سوئد و برخی مؤسسات دولتی مانند Swedish Institute (SI) هر ساله برنامه‌های بورسیه‌ای متنوعی ارائه می‌دهند که در بسیاری از موارد کل شهریه و بخشی از هزینه‌های زندگی را پوشش می‌دهند. همچنین، تحصیل در مقطع دکتری در سوئد برای همه دانشجویان، صرف‌نظر از ملیت، رایگان است و حتی در بیشتر موارد شامل حقوق ماهانه نیز می‌شود.
بنابراین، اگرچه تحصیل رایگان در سوئد به‌طور پیش‌فرض برای دانشجویان ایرانی وجود ندارد، اما با بهره‌گیری از بورسیه‌ها و انتخاب مقطع مناسب، می‌توان این هدف را محقق کرد.
انواع بورسیه تحصیلی در سوئد
بورسیه‌های تحصیلی در سوئد به چند دسته اصلی تقسیم می‌شوند که هر یک از آن‌ها شرایط، مزایا و منابع تأمین مالی متفاوتی دارند. آشنایی با این دسته‌بندی‌ها به شما کمک می‌کند مسیر درست‌تری برای اپلای انتخاب کنید و شانس موفقیت خود را افزایش دهید:
بورسیه‌های دولتی (Swedish Institute Scholarships – SI)
این بورسیه‌ها توسط «مؤسسه سوئدی» و با هدف توسعه روابط علمی و فرهنگی با کشورهای در حال توسعه ارائه می‌شوند. دانشجویان ایرانی نیز در بسیاری از سال‌ها جزو کشورهای واجد شرایط دریافت این بورسیه بوده‌اند. بورسیه‌های SI معمولاً شامل پوشش کامل شهریه، کمک‌هزینهٔ ماهانه ۱۲٬۰۰۰ کرون و کمک‌هزینهٔ یک‌بارهٔ سفر است.
بورسیه‌های دانشگاهی
بیشتر دانشگاه‌های سوئد، به‌ویژه در مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا، بورسیه‌های اختصاصی خود را به دانشجویان بین‌المللی ارائه می‌دهند. این بورسیه‌ها ممکن است تنها بخشی از شهریه را پوشش دهند یا در مواردی شامل حمایت کامل باشند. معیارهای آن‌ها شامل شایستگی تحصیلی، انگیزه‌نامه قوی، و گاهی وضعیت مالی است.
بورسیه‌های تحقیقاتی (ویژه دکترا)
در سوئد، اغلب برنامه‌های دکتری به‌صورت موقعیت‌های شغلی (PhD positions) ارائه می‌شوند. این بدان معناست که دانشجو در طول تحصیل به‌عنوان کارمند دانشگاه محسوب شده و حقوق ماهیانه دریافت می‌کند. این حقوق معمولاً بین ۲۵,۰۰۰ تا ۳۵,۰۰۰ کرون سوئد در ماه است که هزینه‌های زندگی را نیز پوشش می‌دهد.
بورسیه‌های بنیادها و نهادهای بین‌المللی
برخی بنیادها، سازمان‌های غیرانتفاعی یا شرکت‌های بزرگ سوئدی نیز گاهی بورسیه‌هایی در همکاری با دانشگاه‌ها ارائه می‌دهند. این کمک‌هزینه‌ها بیشتر در مقاطع تحصیلات تکمیلی یا برای پروژه‌های خاص پژوهشی در دسترس هستند.
مهم‌ترین بورسیه‌های دانشگاهی سوئد برای ایرانی‌ها
هر سال، بسیاری از دانشگاه‌های سوئد برنامه‌های بورسیه‌ای متنوعی را به دانشجویان بین‌المللی ارائه می‌دهند که برخی از آن‌ها به‌طور خاص برای دانشجویان خارج از اتحادیه اروپا طراحی شده‌اند. در ادامه، مهم‌ترین بورسیه‌های دانشگاهی که دانشجویان ایرانی نیز امکان اقدام برای آن‌ها را دارند، معرفی می‌شوند:
- بورسیه دانشگاه لوند (Lund University Global Scholarship)
دانشگاه لوند یکی از معتبرترین دانشگاه‌های سوئد است که بورسیه‌هایی بر پایه شایستگی علمی به دانشجویان بین‌المللی ارائه می‌دهد. این بورسیه می‌تواند بین ۲۵٪ تا ۱۰۰٪ شهریه را پوشش دهد. شرایط اصلی شامل معدل بالا، انگیزه‌نامه قوی و ارائه مستندات قانع‌کننده از اهداف تحصیلی است.
- بورسیه دانشگاه اوپسالا (Uppsala University Global Scholarships)
دانشجویان غیراروپایی که برای برنامه‌های کارشناسی ارشد در دانشگاه اوپسالا اقدام می‌کنند، می‌توانند برای این بورسیه اپلای کنند. این کمک‌هزینه شهریه کامل را پوشش می‌دهد اما شامل هزینه زندگی نمی‌شود. ملاک اصلی، سوابق تحصیلی و حرفه‌ای برجسته و انگیزه قوی برای تحصیل در سوئد است.
- بورسیه دانشگاه استکهلم (Stockholm University Scholarships)
این دانشگاه به دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد، بورسیه‌هایی بر اساس شایستگی علمی ارائه می‌دهد که شامل معافیت کامل از شهریه است. متقاضی باید در بازه زمانی مشخص‌شده، هم برای پذیرش و هم برای بورسیه اپلای کند.
- بورسیه دانشگاه چالمرز (Chalmers IPOET Scholarships)
مخصوص دانشجویان غیراروپایی که برای مقطع کارشناسی ارشد اقدام می‌کنند. این بورسیه ۷۵٪ شهریه را پوشش می‌دهد و به دانشجویان با رزومه علمی قوی تعلق می‌گیرد. در برخی موارد، امکان تمدید بورسیه در سال دوم نیز وجود دارد.
- بورسیه دانشگاه لینشوپینگ (LiU International Scholarships)
یکی دیگر از بورسیه‌های معتبر برای دانشجویان بین‌المللی است که می‌تواند ۲۵ تا ۷۵ درصد از شهریه تحصیلی را پوشش دهد. این بورسیه بر پایه رقابت علمی و اولویت‌بندی بین متقاضیان تخصیص می‌یابد.
بورسیه دولتی سوئد (SI) و محدودیت‌های آن
یکی از شناخته‌شده‌ترین و رقابتی‌ترین بورسیه‌های تحصیلی در سوئد، بورسیه مؤسسه سوئدی (SI Scholarship for Global Professionals) است. این بورسیه هر ساله به تعداد محدودی از دانشجویان کشورهای منتخب اعطا می‌شود که هدف آن، توسعه پایدار و تقویت ارتباطات علمی و فرهنگی بین سوئد و سایر نقاط جهان است.
چه هزینه‌هایی را بورسیه دولتی سوئد پوشش می‌دهد؟
بورسیه SI معمولاً موارد زیر را به‌طور کامل پوشش می‌دهد:
- کل شهریه دانشگاه
- کمک‌هزینه ماهانه زندگی (حدود ۱۲,۰۰۰ کرون سوئد)
- کمک‌هزینه سفر رفت‌وبرگشت به سوئد
- عضویت در شبکه جهانی فارغ‌التحصیلان SI
شرایط و محدودیت‌های بورسیه SI سوئد:
- تنها شامل رشته‌ها و دانشگاه‌هایی می‌شود که مورد تأیید مؤسسه سوئدی باشند.
- این بورسیه فقط برای مقطع کارشناسی ارشد ارائه می‌شود و دانشجویان مقاطع کارشناسی یا دکتری نمی‌توانند از آن استفاده کنند.
- متقاضی باید ابتدا از طریق Universityadmissions.se اپلای کرده و در زمان اعلام نتایج، پذیرفته/مشروط باشد.
- رقابت برای این بورسیه بسیار بالاست و معمولاً نیاز به رزومه قوی، سابقه کاری مرتبط، انگیزه‌نامه حرفه‌ای، و سطح بالای زبان انگلیسی دارد.
- متأسفانه در برخی سال‌ها، ایران در لیست کشورهای واجد شرایط این بورسیه قرار ندارد؛ بنابراین متقاضیان ایرانی باید پیش از اقدام، حتماً به‌روزرسانی‌های رسمی وب‌سایت SI را بررسی کنند.
شرایط عمومی دریافت بورسیه تحصیلی در سوئد
برای دریافت بورسیه تحصیلی در سوئد، داشتن شرایط عمومی مشخصی الزامی است که از سوی دانشگاه‌ها یا نهادهای اعطا‌کننده بورسیه تعیین می‌شود. این شرایط ممکن است بسته به نوع بورسیه، رشته تحصیلی و دانشگاه مقصد متفاوت باشد، اما به‌طور کلی شامل موارد زیر است:
- معدل بالا و سوابق تحصیلی قوی
متقاضیان باید دارای رزومه تحصیلی درخشان باشند. معمولاً معدل بالاتر از ۱۶ در مقطع قبلی، شانس دریافت بورسیه را افزایش می‌دهد. نمرات بالا در دروس کلیدی رشته موردنظر اهمیت ویژه‌ای دارد.
- مدرک زبان معتبر
برای تمامی مقاطع تحصیلی (به‌ویژه کارشناسی ارشد و دکتری)، داشتن مدرک زبان معتبر مانند آیلتس (با نمره حداقل ۶.۵) یا تافل الزامی است. بدون مدرک زبان، امکان اپلای برای بورسیه تقریباً صفر است.
- انگیزه‌نامه قوی (Statement of Purpose)
بخش مهمی از فرآیند ارزیابی بورسیه، بررسی انگیزه‌نامه متقاضی است. در این متن، متقاضی باید دلایل خود برای انتخاب سوئد، دانشگاه هدف، و رشته مورد نظر را با وضوح و منطق توضیح دهد. بیان اهداف بلندمدت علمی یا شغلی نیز اهمیت دارد.
- توصیه‌نامه (Recommendation Letter)
داشتن حداقل دو توصیه‌نامه از اساتید دانشگاهی یا کارفرمایان که با توانایی‌ها و سوابق متقاضی آشنا باشند، بخش مهمی از مدارک موردنیاز برای بورسیه محسوب می‌شود.
- سوابق پژوهشی یا حرفه‌ای
برای برخی از بورسیه‌ها (مخصوصاً SI و برنامه‌های دکتری)، داشتن تجربه کاری مرتبط، مشارکت در پروژه‌های علمی، یا انتشار مقاله می‌تواند یک امتیاز مهم تلقی شود.
- تمکن مالی اولیه
گرچه بسیاری از بورسیه‌ها هزینه‌های تحصیل و زندگی را پوشش می‌دهند، اما در برخی موارد نیاز است متقاضی برای دریافت ویزای تحصیلی سوئد، تمکن مالی اولیه را اثبات کند (مثلاً برای ماه اول اقامت یا پیش‌پرداخت شهریه در برخی دانشگاه‌ها).
مهلت اپلای بورسیه سوئد در سال جاری برای ایرانی‌ها
یکی از مهم‌ترین نکاتی که متقاضیان بورسیه تحصیلی در سوئد باید به آن توجه کنند، تقویم دقیق اپلای است. سوئد دارای یک سیستم مرکزی برای اپلای دانشگاه‌ها به نام Universityadmissions.se است و بیشتر بورسیه‌ها نیز در همین بازه زمانی بررسی می‌شوند.
ددلاین اصلی اپلای برای ترم پاییز ۲۰۲۵:
- شروع ثبت‌نام در سایت مرکزی: اواسط اکتبر ۲۰۲۴
- آخرین مهلت ثبت درخواست آنلاین: ۱۵ ژانویه ۲۰۲۵
- آخرین مهلت ارسال مدارک و پرداخت هزینه اپلای: حدوداً اول فوریه ۲۰۲۵
- اعلام نتایج پذیرش: اوایل آوریل ۲۰۲۵
- زمان شروع کلاس‌ها: اواسط آگوست تا اوایل سپتامبر ۲۰۲۵
مهلت اپلای برای بورسیه دولتی SI:
- باز شدن پنجره درخواست بورسیه: فوریه ۲۰۲۵
- مهلت ارسال درخواست بورسیه: معمولاً حدود ۲۸ فوریه ۲۰۲۵
برای شرکت در این بورسیه، باید حتماً تا ۱۵ ژانویه در یک برنامه ارشد پذیرش گرفته باشید.
نکته مهم: برخی دانشگاه‌ها بورسیه‌های اختصاصی خود را جدا از سیستم SI و با تاریخ‌های متفاوتی ارائه می‌دهند. برای مثال، بورسیه دانشگاه لوند یا چالمرز معمولاً بازه خاصی در فوریه و مارس دارند. بنابراین بررسی مستقیم سایت دانشگاه هدف کاملاً ضروری است.
نحوه پیدا کردن بورسیه در دانشگاه‌های سوئد
برای پیدا کردن بورسیه‌های تحصیلی در سوئد، داشتن یک مسیر جست‌وجوی دقیق و ساختاریافته ضروری است. برخلاف برخی کشورها، فرصت‌های بورسیه در سوئد عمدتاً از طریق سایت‌های رسمی دانشگاه‌ها و پورتال‌های مرکزی منتشر می‌شوند و معمولاً به‌صورت مستقیم با اپلیکیشن پذیرش لینک دارند.
مراحل پیدا کردن بورسیه:
- بررسی برنامه تحصیلی در سایت UniversityAdmissions.se
در این سایت می‌توانید تمام برنامه‌های تحصیلی در مقاطع مختلف را جست‌وجو کنید. بعد از انتخاب رشته و دانشگاه، به وب‌سایت آن دانشگاه هدایت می‌شوید که در آن، اطلاعات مربوط به بورسیه ذکر شده است.
📍 لینک: www.universityadmissions.se
- مراجعه به سایت مؤسسه سوئدی (برای بورسیه‌های دولتی)
اگر قصد دارید برای بورسیه SI اقدام کنید، لازم است شرایط، مدارک، کشورهای مجاز، و زمان‌بندی را به دقت در سایت مؤسسه سوئدی مطالعه کنید.
📍 لینک: www.si.se/en/apply/scholarships
- مراجعه مستقیم به سایت دانشگاه‌های هدف
تقریباً تمام دانشگاه‌های برتر سوئد مانند لوند، چالمرز، اوپسالا، استکهلم، لینشوپینگ و… در صفحه مربوط به «Scholarships» یا «Tuition and fees»، لیست بورسیه‌های مخصوص آن دانشگاه را اعلام می‌کنند.
- استفاده از پلتفرم‌های بین‌المللی جست‌وجوی بورسیه
وب‌سایت‌های بین‌المللی مانند ScholarshipPortal یا DAAD Scholarship Database نیز برخی از فرصت‌های بورسیه در سوئد را منتشر می‌کنند، هرچند به‌روزرسانی آن‌ها محدودتر از منابع رسمی سوئد است.
شانس موفقیت در اخذ بورسیه سوئد طبق تجربه ایرانیان
دریافت بورسیه تحصیلی در سوئد به‌شدت رقابتی است، اما در سال‌های گذشته، الگوهای مشخصی از پروفایل‌های موفق در میان دانشجویان ایرانی و بین‌المللی دیده شده است. در این بخش، تجربه‌های واقعی، تحلیل رزومه‌های پذیرفته‌شده، و توصیه‌های کاربردی برای ایرانی‌ها بررسی می‌شود.
ویژگی‌های مشترک دریافت‌کنندگان بورسیه
- معدل بالا (حداقل بالای ۱۶ در کارشناسی یا ارشد): معدل بالا، علی‌الخصوص در رشته‌های مهندسی و علوم پایه، یک مزیت رقابتی مهم محسوب می‌شود.
- رزومه قوی و منسجم: شامل تجربه‌های کاری مرتبط، پروژه‌های تحقیقاتی، مشارکت در کنفرانس‌ها، و سابقه فعالیت داوطلبانه یا اجتماعی.
- انگیزه‌نامه هدفمند و شخصی‌سازی‌شده: بسیاری از دانشجویان موفق، انگیزه‌نامه‌ای دقیق، صادقانه و حرفه‌ای نوشته‌اند که دقیقاً اهداف، ارزش‌ها، و تطابق خود با برنامه بورسیه را توضیح داده است.
- سطح زبان انگلیسی بالا: داشتن نمره آیلتس ۷ یا بالاتر (یا معادل آن در TOEFL) باعث تمایز متقاضی می‌شود.
- تجربه رهبری یا تأثیر اجتماعی: برای بورسیه SI، داشتن سابقه مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی، محیط زیستی، کار داوطلبانه یا حتی راه‌اندازی پروژه‌های جمعی بسیار مهم است. تجربهٔ رهبری و حداقل ۳۰۰۰ ساعت سابقه کار (برای بسیاری از کشورها) از معیارهای اصلی SI است.
توصیه‌های کلیدی برای ایرانی‌ها
- بورسیه SI فقط برای ارشد است. اگر در مقطع کارشناسی یا دکتری هستید، تمرکز شما باید روی بورسیه‌های دانشگاهی باشد.
- رشته‌های مرتبط با توسعه پایدار، برابری اجتماعی، محیط زیست و علوم انسانی در SI بیشتر توجه دارند.
- از الان برای مهلت‌های ژانویه آماده شوید؛ ساخت رزومه و نگارش انگیزه‌نامه زمان‌بر است.
- شبکه‌سازی با دانشجویان ایرانی در سوئد و مشاوره گرفتن از آن‌ها بسیار مؤثر است. بسیاری از دریافت‌کنندگان بورسیه تجربیات خود را در شبکه‌های اجتماعی یا سایت‌های مهاجرتی منتشر کرده‌اند.
شرایط اخذ مجوز اقامت تحصیلی سوئد
مسیر تحصیل در سوئد
تحصیل در سوئد با وجود شهریه‌های نسبتاً بالا، همچنان یکی از جذاب‌ترین گزینه‌ها برای دانشجویان ایرانی است؛ به‌ویژه اگر بتوان از بورسیه‌های رقابتی این کشور بهره‌مند شد. همان‌طور که در این مقاله بررسی شد، از بورسیه دولتی SI تا کمک‌هزینه‌های دانشگاهی، فرصت‌های مختلفی برای پوشش هزینه‌ها وجود دارد، اما نیازمند رزومه‌ای قوی، آماده‌سازی حرفه‌ای و آشنایی کامل با مراحل اپلای است.
اگر در حال برنامه‌ریزی برای اپلای به دانشگاه‌های سوئد هستید یا به دنبال دریافت بورسیه تحصیلی در این کشور هستید، درنای آبی در کنار شماست.
ما با تحلیل دقیق شرایط فردی شما، طراحی مسیر اپلای، نگارش رزومه و انگیزه‌نامه حرفه‌ای، و معرفی دقیق‌ترین گزینه‌ها، فرآیند مهاجرت تحصیلی را برایتان ساده‌تر و سریع‌تر می‌کنیم.
از جست‌وجو تا اپلای، با درنای آبی همراه شوید. همین حالا برای ارزیابی رایگان درخواست خود، با ما در تماس باشید.
